Tevredenheid over de opgebouwde samenwerking binnen en buiten de gemeenten en de resultaten van de eerste 3 jaar. Maar ook: ongeduld en de ambitie om het nog beter te doen. Dat is het beeld bij de Landelijke bijeenkomst Vroegsignalering in Amersfoort.

200 medewerkers van gemeenten, uitvoerders en vaste lasten partners zijn naar de Mariënhof in Amersfoort gekomen om terug te kijken op bijna 3 jaar vroegsignalering sinds de herziene Wgs en om inspiratie en nieuwe inzichten op te doen. Zij hebben geluk dat ze een plekje bemachtigden: de bijeenkomst was al enkele weken volgeboekt. Dagvoorzitter Milou Dijkman leidt het gesprek over de vraag hoe het staat met vroegsignalering. Maar vooral over wat er nog beter moet om mensen blijvend uit de schulden te houden.

Eind november besteedde Pointer in een radio én een TV-uitzending aandacht aan vroegsignalering. Daarin onderzochten zij onder andere of de wettelijke verplichting tot vroegsignalering voldoende bekend is bij de kleine particuliere verhuurder. Dit blijkt niet het geval.

Hoe zorg jij ervoor dat kleine verhuurders in jouw gemeente goed geïnformeerd zijn? Wat vertel je een verhuurder als deze met vragen over vroegsignalering en het te doorlopen proces bij de gemeente komt?

Om je hierbij te helpen werd de pagina www.nvvk.nl/vroegsignalering-verhuurders recent geheel herzien. Ook het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties paste haar informatievoorziening voor verhuurders aan. Mis je specifieke informatie: geef het vooral aan ons door!

Het aantal signalen van betalingsachterstanden voor vaste lasten als huur, zorg, drinkwater en energie is in het 3e kwartaal van dit jaar verder toegenomen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden.

Verhuurders, zorgverzekeraars, drinkwater- en energiebedrijven geven maandelijks aan gemeenten door wanneer er sprake is van een betalingsachterstand. In juli tot en met september 2023 ging dit per maand om 4,4 signalen per duizend inwoners, waar het in de eerste helft van dit jaar nog om gemiddeld 3,8 signalen ging.

Divosa onderzocht ook hoe gemeenten de vroegsignalering ervaren. 144 gemeenten deden mee aan het onderzoek. De vroegsignalering is nu goed op weg, zeggen zij. Positief is dat huishoudens waar iets speelt snel in beeld komen en dat op die manier ook eventuele andere problemen in een huishouden aan het licht kunnen komen, bijvoorbeeld bij de opvoeding.

Doorgaan met vroegsignalering is dan ook het devies, zodat het meer ‘geworteld’ kan raken. Uit de uitvraag komen ook knelpunten en verbeterpunten naar voren. Lees verder hoe gemeenten tegen de huidige uitdagingen van de vroegsignalering aankijken.

Stel: een energiebedrijf heeft een wanbetaler en het bedrijf heeft het voornemen te stoppen met de levering van energie. Conform afspraken daarover krijgt de gemeente waar de betrokkene woont een 'eindeleveringssignaal'. Vereist de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening dan dat de gemeente binnen 3 dagen naar die inwoner toegaat om hulp te bieden?

Nee, zegt het ministerie van Sociale Zaken na vragen van de NVVK erover. Het ministerie heeft nu een toelichting gegeven hoe zij het 'eindeleveringssignaal' van een energiebedrijf interpreteert.

In de workshop 'Vroegsignalen van ondernemers, hoe pak je ze op?', geleid door Franceline Visser en Lara Kielman van het VNG-programma Verbinden Schuldendomein op 13 november jl. in Amersfoort, werd verduidelijkt dat vaste lasten partners alleen betalingsachterstanden mogen doorgeven die betrekking hebben op het woonadres van natuurlijke personen.

De Wgs geeft geen grondslag om betalingsachterstanden te delen op naam van rechtspersonen, zoals BV’s. Ook betalingsachterstanden die betrekking hebben op bedrijfsruimten mogen niet worden gedeeld, omdat er dan geen sprake is van bedreiging van een eerste levensbehoefte. 

Heb je de workshop in Amersfoort gemist? Op maandag 29 januari 2024 van 10-11 uur is er een online (be)spreekuur Vroegsignalen van ondernemers. Aanmelden kan via deze link. Uitgebreide informatie over welke signalen wel en niet mogen worden opgepakt, vind je nu al in de Handreiking Ondernemers uit de financiële Zorgen. 

Diverse gemeenten maken inmiddels gebruik van een geautomatiseerde BRP check. Het wordt echter ook steeds duidelijker dat de geautomatiseerde controle ervoor zorgt dat ook terechte signalen in het uitvalbakje terecht komen. Bijvoorbeeld omdat een geboortedatum niet bekend is bij vaste lasten partner en de ‘default datum’ de controle niet doorstaat. Of omdat een niet westerse naam verkeerd om genoteerd werd.

Een BRP controle is dus een prettige eerste ‘toets’, maar het handmatig doorlopen van de uitval is desondanks aan te raden. Dit om te voorkomen dat een huishouden niet de hulp aangeboden krijgt die wellicht hard nodig is.

In januari riepen we jullie op om met ons mee na te denken over welke additionele informatie via de Digitale Meldpunten teruggekoppeld zou moeten worden aan vaste lasten partners. Met een werkgroep van diverse gemeenten en vaste lasten partners gingen we aan de slag. De opgehaalde wensen lieten we vervolgens toetsen door een aantal juristen van de betrokken branches. Dit omdat de wensen uiteraard dienen te passen binnen de kaders van onder andere de AVG.

Concreet heeft dit ertoe geleid dat per 23 november 2023 zowel RIS als VPS ‘hulp geaccepteerd’ terugkoppelen als de inwoner waarover een signaal gedeeld werd al bekend blijkt bij schuldhulpverlening. Tot voor kort werd enkel gecommuniceerd dat een signaal niet opgepakt werd in de vroegsignalering. Door deze wijziging wordt nu ook in deze situatie het incassoproces 30 dagen stilgelegd bij gebruik van de LCV-overeenkomst. Voor gemeentelijke schuldhulpverlening is het belangrijk om in deze periode contact te leggen met de meldende vaste lasten partner over het vervolg.

Daarnaast wordt nu ook expliciet aan de vaste lasten partner teruggekoppeld als de gemeente een signaal niet oppakt omdat het een herhaald signaal betreft.

Er loopt nog een onderzoek naar de wettelijke ruimte om expliciet terug te koppelen wanneer uit de Basisregistratie Personen (BRP) blijkt dat een inwoner (recent) overleden is. Of als deze klant niet (meer) in de gemeente ingeschreven staat. Wordt vervolgd.

Een nieuwe persoon op de functie, of een andere taakverdeling? Pas dit dan ook aan in het NVVK ondertekenportaal. Mail de gewenste wijziging naar helpdesk@inforing.nl. De nieuwe contactpersoon en/of tekenbevoegde ontvangt dan eigen inloggegevens.

Ben je je inloggegevens kwijt? Klik dan op ‘wachtwoord vergeten’ op de inlogpagina van het ondertekenportaal en vul je mailadres in. Je krijgt dan een link toegestuurd om een nieuw wachtwoord in te stellen.

Al een aantal jaren treffen partijen die geïnteresseerd zijn in Vroegsignalering en aanverwante vraagstukken elkaar op de NVVK Community Vroegsignalering. En dit blijven we uiteraard ook gewoon faciliteren. Aanmelden voor deze open community kan nog steeds: https://www.nvvk.nl/open-community