‘CJIB-besluit geeft ex-gedetineerden perspectief’
Het CJIB presenteert samen met de NVVK een verruiming van haar incassobeleid. Niet-saneerbare vorderingen staan een minnelijk schuldtraject voortaan niet meer in de weg. Wat betekent dat in de praktijk? Bianca Bouter: “Dit soort vorderingen belemmert ex-gedetineerden vaak bij een nieuwe start. Nu het CJIB de regels verruimt krijgen ze weer perspectief."
Budgetcoach Bianca Bouter werkt op een woon-werkcentrum voor ex-gedetineerde mannen. Zodra iemand uit detentie komt, maakt zij schuldenoverzichten voor hen. “Het kost echt wel even tijd voordat we überhaupt alle schulden boven water hebben”, vertelt ze. “Dan kijken we welke richting we opgaan. Hoe hoog zijn de schulden, wat kunnen we hiermee?” Ze werkt daarbij nauw samen met de afdeling Schuldhulpverlening van de gemeente, maar ook met de persoonlijk begeleider van een cliënt en de reclassering. Samen bekijken ze wat er voor een cliënt haalbaar is.
Forse bedragen
Als na een tijdje de situatie stabiel is kan er een plan van aanpak gemaakt worden. Bijna al haar cliënten hebben wel CJIB-schulden. Zo moet iemand die een overval heeft gepleegd niet alleen in detentie, maar meestal ook een schadevergoeding betalen. Vaak duizenden euro's. Ook hebben veel cliënten openstaande boetes. “Daarbij gaat het om kleinere bedragen, maar de verhogingen zijn wel flink. Bij een boete van 300 euro is de tweede herinnering soms al het dubbele. Dus dat tikt ook al snel aan”, vertelt Bianca.
Jaren wachten
De schadevergoedingen waren tot nu toe belemmerend voor een schuldhulptraject, of iemand moest ze door laten lopen naast de minnelijke regeling. “Het was bijna onmogelijk om met een schadevergoeding in een schuldregeling te komen. Dat kon alleen als de schadevergoedingsmaatregel 5 jaar of ouder was. Maar dat is bijna nooit zo. Als iemand vrijkomt is de schadevergoeding vaak pas heel recent uitgesproken. Dat betekent dat iemand nog 5 jaar moet wachten voordat hij een schuldhulptraject kan krijgen”, is de ervaring van Bianca.
Moeilijk uit te leggen
Ze vindt dat zuur. “Zeker als een cliënt heel gemotiveerd is om alles aan te pakken. We kunnen wel zelf allerlei regelingen gaan treffen, maar dan ben je het ene gat aan het dichten met het andere. Dat schiet niet erg op.”
Als iemand geen perspectief heeft, is volgens haar het risico ook veel groter dat hij terugvalt in oud gedrag. Veel van haar cliënten hebben een licht verstandelijke beperking. “Dan is het heel lastig om te moeten uitleggen dat het CJIB de schuldhulp die ze graag willen tegenhoudt. Dat zorgt voor onbegrip. Dan denken ze: laat ook maar.”
Verder kunnen met je leven
Nu het CJIB de regels verruimt kunnen cliënten wel schuldhulp krijgen. De boetes of schadevergoeding worden niet kwijtgescholden. Bianca vindt dat ook logisch. Iemand heeft ten slotte iets gedaan wat niet mag. “Maar er komt nu wel perspectief voor mensen die graag willen veranderen en opnieuw beginnen. Zodat het verleden hen niet blijft achtervolgen.”
Het uitgangspunt blijft dat boetes betaald moeten worden, want je moet natuurlijk ook rekening houden met het slachtoffer. Bianca: “Dat is prima, dat begrijpen mijn cliënten ook. Ze willen wel betalen, maar ze willen niet dat hun leven daardoor stil komt te staan.”
