Durf jij door te vragen als het moeilijk wordt?
‘Als er beslag op mijn auto wordt gelegd, dan stop ik ermee’. Wat bedoelt je cliënt als hij of zij zoiets zegt? Hoe kan je daar goed over in gesprek komen? Daar organiseerde de NVVK onlangs een sessie over samen met 113-Zelfmoordpreventie.
Iris Zuidweg van 113 schetste dat zelfmoord vaak voorkomt: per dag beëindigen gemiddeld 5 landgenoten hun leven door zelfmoord te plegen. Een half miljoen mensen worstelt met gedachten aan zelfmoord. Mensen met een bijstands- of arbeidsongeschiktheidsuitkering plegen 5 keer vaker zelfmoord dan gemiddeld. Twee van de drie zelfmoorden worden gepleegd door mannen. Anderzijds doen meer vrouwen dan mannen pogingen tot zelfmoord.
Een goed gesprek
Het zijn schokkende cijfers waar een wereld van zorgen, angst en gebrek aan perspectief achter schuil gaat. Financiële hulpverleners krijgen ermee te maken wanneer cliënten aangeven dat ze ‘het niet meer zien zitten’. Het is dan belangrijk om ‘het goede gesprek’ te voeren. Maar hoe reageer je als iemand zegt: ‘Thuis staat er een pot pillen klaar, als het niet meer lukt neem ik ze in.’ Hoe ga je na wat iemand precies nodig heeft om te voorkomen dat gedachten of voornemens omgezet worden in daden?
Speciale handreiking
Speciaal voor de sociaal-economische sector publiceerde 113 Zelfmoordpreventie een handreiking die je daar veel over leert. Onder dit artikel vind je ook een serie tips die je helpen om inzicht te krijgen in de situatie van je cliënt.
Veilig gevoel
‘Het is overigens een misverstand dat praten over zelfmoord mensen op ideeën brengt’, benadrukte inleider Iris Zuidweg tijdens de bijeenkomst. ‘Het onderwerp op tafel leggen geeft mensen juist een veilig gevoel, blijkt uit onderzoek. Tussen de eerste gedachten aan zelfmoord en een poging tot zelfmoord zit veel tijd. Het is dus de moeite waard om de gedachten op tafel te krijgen en eventueel andere hulp in te schakelen, zoals een huisarts, een maatschappelijk werker of een familielid.’
Wil je ook deelnemen aan een workshop met Iris Zuidweg? Geef je dan op voor de NVVK Studiedag, daar verzorgt zij een workshop.
Om het gesprek over het onderwerp te stimuleren, startte 113 Zelfmoordpreventie de campagne 'De vraag van je leven'
Gesprekstips
Stel de vraag (Doel: Contact maken, concretiseren)
- Je hebt erg veel op je bord. Ik zie dat het veel voor je is en dat het je veel doet. Heb je wel eens de gedachte “van mij hoeft het allemaal niet meer”?
- Het hoeft allemaal niet meer zeg je. Denk je ook wel eens aan zelfmoord?
- Je zegt dat als je straks weggaat, dat je er klaar mee bent. Klopt het dat je inderdaad denkt aan zelfmoord?
- Je geeft aan dat je nadenkt over een zelfmoord, begrijp ik goed dat je het leven niet meer ziet zitten?
Contact met wanhoop (Doel: Hoofd leegmaken)
- Je denkt aan zelfmoord zeg je. Wat maakt je het meest wanhopig?
- Wat heb je allemaal op je bord?
- Wat is daarvan voor jou het meest lastig?
- Hoe lang loop je al rond met gedachten aan zelfmoord?
- Heb je al eens op het punt gestaan een poging te doen?
- Wat gebeurde er toen?
- Heb je het gevoel anderen tot last te zijn?
- Hoe lang denk je al na over zelfmoord?
- Hoe zien die gedachten er uit?
- Als je dit zo allemaal vertelt, wat wil jij? Wil je ook echt dood, of wil je vooral dat dit leven – zoals het nu gaat – stopt?
- Hoe is het voor je, om dit zo te bespreken?
Contact met hoop (Doel: een stap naar hulp helpen zetten)
- Twijfel je over wel of niet verder leven? Waar zit het in?
- Wat heeft je tot nu toe op de been gehouden?
- Wat betekende dit voor jou?
- Met wie heb je goed contact?
- Waarom is deze persoon/dit zo bijzonder voor jou?
- Wat zou je graag willen?
- Hoe gaat het nu we hier zo over praten?
Doorverwijzen (Doel: stap naar hulp concretiseren)
- En nu? Wat denk jij dat een goede stap is?
- Dit gaat zo niet langer zeg je. Wat zou jou kunnen helpen?
- Wat heb je al geprobeerd? Je zal daar vast al over nagedacht hebben.
- Wat zou er nog meer mogelijk zijn?
- Je hebt alles al geprobeerd. Wat zou je nu nog kunnen helpen?
- Je weet niet wat nog zou kunnen helpen. Wat heeft u tot nu toe geholpen?
- Je weet niet hoe je het kan volhouden. Wat zou je nu kunnen helpen om het vol te houden?
- Hoe ga je dit aanpakken?
- Wat ga je zeggen tegen je partner/huisarts/behandelaar?
- Hoe was het voor jou om dit te bespreken?
Zie ook 113 Zelfmoordpreventie.nl
Iris Zuidweg kampte zelf ook met schulden, lees hier haar indrukwekkende levensverhaal
