Frank Dijkstra start als programmadirecteur
Waarborgfonds Saneringskredieten krijgt vorm
Het Waarborgfonds Saneringskredieten is een feit. Gemeenten kunnen er binnenkort via een naburige kredietbank een borgstelling krijgen voor saneringskredieten. Programmadirecteur Frank Dijkstra en kwartiermaker Radboud Koning vertellen over de voorbereidingen en de plannen. Er blijkt al veel animo te zijn voor deelname.
‘Zoveel mogelijk gemeenten laten meedoen aan het Waarborgfonds, zodat drempels verdwijnen om meer saneringskredieten in te zetten.’ Dat is het doel dat Frank Dijkstra zich stelt. Sinds begin januari is hij als programmadirecteur verantwoordelijk voor het opzetten van de uitvoeringsorganisatie van het fonds. Dijkstra was tot december 2021 financieel directeur van Kredietbank Nederland en zegde toen zijn baan op om ruimte te maken voor iets nieuws. Al snel werd hij gevraagd om voor Sociale Banken Nederland (SBN) het Waarborgfonds op poten te zetten. Dijkstra hoefde daar niet lang over na te denken. 'Het is een leuke uitdaging om onontgonnen terrein te betreden en zo veel mogelijk gemeenten en kredietbanken mee te krijgen', zegt hij.
Kans voor Saneringskredieten
In zijn vorige functie was Dijkstra al betrokken bij de werkgroep die de contouren van het Waarborgfonds ontwikkelde. ‘Ik ben groot voorstander van het gebruik van saneringskredieten in het minnelijk traject. Het neemt direct stress weg bij de hulpvrager: in plaats van een veelheid van schuldeisers resteert er slechts één aflosverplichting. Daarnaast heeft het voor schuldeisers administratieve voordelen. Ik zie in het Waarborgfonds een kans om het saneringskrediet beter op de kaart te zetten.’
Enthousiasme
Langdurige lobby van de NVVK en een motie van CU-fractievoorzitter Segers maakten de weg vrij voor een subsidieaanvraag aan het Rijk. In de zomer van 2021 vroeg de NVVK adviesbureau Rebel daarbij om hulp, vanwege hun ervaring met fondsvorming. Rebel is bijvoorbeeld ook initiatiefnemer van het Jongeren Perspectief Fonds. Radboud Koning, consultant bij Rebel, schreef de subsidieaanvraag met zijn collega’s Judith Gunnink en Wouter Vos. ‘We hebben met enkele kredietbanken en gemeenten besproken of het Waarborgfonds hen aansprak, wat ze anders wilden zien en of ze mee wilden doen.’ Ze bleken enthousiast. 6 ‘koplopers’ hebben inmiddels hun deelname toegezegd.
Draagvlak voor de voorwaarden
Toen de aanvraag werd toegekend ging een team van kwartiermakers van start, waar Koning, Dijkstra en anderen aan deelnamen. Het team schrijft de formele stukken en maakt nu een rondje langs alle kredietbanken om obstakels te inventariseren. Want borgstelling wordt overal anders opgelost. Eind deze maand hopen ze een set voorwaarden te hebben die voor iedereen acceptabel is.
De ambitie is dus om in januari van start te gaan, maar veel hangt af de inrichting van praktische processen, waaronder een goede werking van de ICT. Het kwartiermakersteam zal de komende tijd ook nog betrokken zijn bij de begeleiding van enkele pilots met risicovollere doelgroepen. Wouter Vos van de Rebel Group zal tijdelijk de rol van fondsbeheerder vervullen.
Laagdrempelige infrastructuur
Dijkstra benadrukt dat er het eerste jaar vooral veel werk gaat zitten in het inregelen van ICT en andere infrastructuur. Die taak ligt op zijn bordje. ‘De aanmeldingen zullen eerst via een aanmeldportaal gaan waarna we het administreren. Uiteindelijk moet dat geautomatiseerd worden. Het gaat ons om een soepel lopend proces voor kredietbanken en gemeenten. Daarom sluiten we met kredietbanken overkoepelende overeenkomsten, zodat er niet per saneringskrediet goedkeuring nodig is. Dat betekent ook dat ze in principe alleen een borgstelling kunnen krijgen voor een complete saneringskrediet-portefeuille. Zo voorkomen we dat het Waarborgfonds alleen de risicovolle kredieten borgt.'
Elke gemeente is welkom
Om een beroep te doen op het Waarborgfonds moeten gemeenten contact opnemen met een kredietbank in hun buurt. Doet die (voorlopig nog) niet mee met het Waarborgfonds, dan kunnen ze via de NVVK een andere kredietbank benaderen. Er zullen slechts een paar voorwaarden gelden om saneringskredieten bij het Waarborgfonds aan te kunnen melden. Genoeg om de risico’s in de hand te kunnen houden, maar wel experimenteerruimte te hebben en te kunnen leren. Om een vliegende start te maken zal het Waarborgfonds ook bestaande portefeuilles borgen.
Dijkstra benadrukt dat alle gemeenten welkom zijn. Wel kan het zijn dat het Waarborgfonds niet voor alle doelgroepen saneringskredieten kan borgen. Bijvoorbeeld omdat de risico’s onduidelijk zijn. Er komen pilots om de mogelijkheden voor verschillende doelgroepen te onderzoeken.
Goedkoop instappen
Kredietbanken betalen voor een borgstelling bij het Waarborgfonds voorlopig een premie van 1% van het bruto krediet. Dat bedrag berekenen ze door aan gemeenten. Gemeenten kunnen met deze premie goedkoop instappen, maar Dijkstra benadrukt dat het percentage uiteindelijk kostendekkend moet worden. Om iedereen van het Waarborgfonds te kunnen laten profiteren moet er in de toekomst evenveel geld binnenkomen als eruit gaat. Als het fonds enige omvang heeft wordt een kostendekkende premie vastgesteld.
Soepele uitvoering
Wanneer zit Dijkstra’s taak erop? Als er een organisatie en ICT-infrastructuur staat waarbij iedere aanmelding soepel loopt, net als het uitkeringsproces als een saneringskrediet niet geïnd kan worden. En als veel gemeenten via een kredietbank de weg naar het Waarborgfonds weten te vinden. Dijkstra denkt dat het ongeveer een jaar zal kosten. Hoe groot de uitvoeringsorganisatie dan nog moet zijn, hangt af van de bereikte efficiëncy. Het Waarborgfonds moet dan structureel in heel Nederland het risico van saneringskredieten borgen, zodat alle gemeenten deze effectieve vorm van schuldhulp kunnen inzetten.
Meedoen?
Wil jouw gemeente ook een beroep doen op het Waarborgfonds Saneringskredieten? Meld je dan aan via de NVVK. Dan krijg je in de loop van het eerste kwartaal een seintje als de aanmeldprocedure klaar is en word je doorverwezen naar een kredietbank. Daar kun je ook terecht met vragen over saneringskredieten.
