NVVK: 'Goede stap, maar er is meer nodig'
Weerwind wil rechter bevoegd maken betalingsregeling op te leggen
Minister Weerwind van Rechtsbescherming stelt voor dat rechters de bevoegdheid krijgen een betalingsregeling op te leggen. We vinden het een goed voorstel. Maar we merken ook dat rechtbanken onderling sterk verschillen in hun aanpak. Bovendien beschikken ze niet over een compleet financieel beeld van wanbetalers. Daar maken we ons zorgen over.
In het voorstel van minister Weerwind is opgenomen dat rechters bij incassozaken een betalingsregeling kunnen opleggen. Veel van deze incassozittingen zijn zogenaamde rolzittingen. Ze worden duizenden keren per week afgehandeld, zonder dat de partijen aanwezig zijn. Als de vordering van de schuldeiser niet wordt weersproken door de wanbetaler, wordt de vordering toegewezen en wordt de schuld vastgesteld. De wanbetaler moet de bijkomende kosten voor de gerechtelijke procedure betalen.
Goede stap, maar niet genoeg
Soms komt een wanbetaler naar zo’n zitting. 'Mensen doen dat in de verwachting dat er op zo’n zitting nog te praten is over het tempo van terugbetalen of andere zaken. Maar de rechter heeft niet de vrijheid op dat moment een betalingsregeling op te leggen aan de schuldeiser. Met dit voorstel krijgt de rechter die vrijheid. Wat ons betreft een goede stap. Maar we gaan er niet de wereld mee veranderen', denkt NVVK-beleidsadviseur Joeri Eijzenbach.
'Een betalingsregeling voor één schuld is voor onze doelgroep niet toereikend. De rechter behandelt niet alle schulden van een huishouden integraal. Per binnengekomen incassozaak van een schuldeiser worden zaken bekeken. We denken dat daar een risico in zit. De mensen die hulp vragen bij onze leden hebben gemiddeld bij 13 schuldeisers schulden. Om echt iets op te lossen zou een door de rechter opgelegde betaalregeling alle schulden moeten omvatten.'
Elke rechtbank een schuldenfunctionaris
Tussen rechtbanken onderling verschilt de aanpak bovendien sterk, merkt de NVVK. In de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel worden succesvolle pilots met de inzet van schuldenfunctionarissen beschreven. De NVVK roept de rechtspraak op deze ervaringen met schuldenfunctionarissen om te zetten in landelijk beleid. In elke rechtbank zou een schuldenfunctionaris aanwezig moeten zijn. Het is naar ons idee een effectief middel om inwoners op het juiste moment te vinden en financiële hulp te bieden. Om deze reden verzoeken wij minister Weerwind dringend om naast de wetstoevoeging juist ook deze pilots landelijk uit te rollen.
Bestaansminimum onder druk
'We zijn ook erg benieuwd hoe een rechter het Vrij te laten bedrag of in ieder geval de beslagvrije voet gaat bewaken wanneer een betalingsregeling wordt getroffen', zegt Eijzenbach. 'Zeker in de huidige tijd, waarin de inflatie extreme vormen heeft aangenomen en wonen, energie en brandstof onbetaalbaar dreigen te worden. Betalingsnood is aan de orde van de dag. Het is dan cruciaal dat opgelegde betalingsregelingen haalbaar zijn en blijven. Maar de rechter is niet volledig geïnformeerd, financiële hulpverleners weten veel meer over het totale financiële plaatje van de wanbetaler. Wij vrezen daarom rechterlijke betalingsregelingen die niet duurzaam zijn.'
