'Ik wist niet dat je hulp kon vragen'
Ondernemer Yassin moest schulden uit zijn studietijd aflossen
Hij zat vol goede moed en nieuwe plannen. Maar toen de 35-jarige Yassin (niet zijn echte naam) zijn eigen koeriersbedrijf wilde beginnen, stuitte hij op een probleem: er lag nog een flinke berg aan schulden uit zijn studietijd.
Auteur: Marusja Aangeenbrug
Toen Yassin begin 2020 boventallig raakte en werkeloos werd, kon hij vanwege de coronacrisis geen nieuwe baan vinden. Hij wilde vanuit de ww een eigen bedrijfje als koerier opzetten. 'Aanvankelijk werkte ik in opdracht van een koeriersbedrijf, maar ik moest flink wat betalen voor het gebruik van hun bus. Tegen het UWV zei ik daarom dat ik mijn eigen bus wilde aanschaffen zodat ik meer inkomen kon overhouden.'
Last
Voor advies bij het opzetten van zijn bedrijf werd hij doorverwezen naar het Regionaal Bureau Zelfstandigen van de gemeente Zwolle. Daar diende hij ook een aanvraag in voor de financiering van de bus. Een extern bureau voerde een levensvatbaarheidsonderzoek uit. 'De conclusie luidde dat mijn bedrijf groeipotentie heeft.'
Bij het onderzoek werd echter ook duidelijk dat Yassin nog schulden had uit zijn studententijd. 'Mijn studiefinanciering was opgegaan aan uitgaan, mijn zorgpremie had ik nooit betaald. Ik was jong en onverantwoordelijk, en mijn ouders begeleidden mij niet echt. Zij waren vanuit het buitenland naar Nederland gekomen en kenden het systeem hier onvoldoende.'
De schulden hingen voortdurend als een last boven hem, terwijl hij graag een goed voorbeeld wilde zijn voor zijn dochter van 13 jaar. 'Het lukte mij niet om ze zelf af te lossen, ik was vooral rente aan het betalen. En ik wist niet dat je er hulp bij kon vragen.'
Uitzoeken
Het Regionaal Bureau Zelfstandigen verwees hem door naar het team Ondernemers en Geldzaken van de afdeling Schulddienstverlening van de gemeente. Daar begeleidde adviseur schulddienstverlening Josephine Dirkzwager-Hofmann hem bij de schuldsanering. Omdat de gemeente in april 2021 nog maar net was begonnen met schuldhulpverlening aan ondernemers, waren Josephine en haar collega's nog aan het uitzoeken wat de beste aanpak was. 'Aanvankelijk dachten we dat we de opzet van het minnelijk traject voor particulieren 1-op-1 konden overnemen voor ondernemers', noemt ze als voorbeeld. 'Maar ondernemers laten vaak niet het achterste van hun tong zien. Daardoor heb je bijvoorbeeld meer gesprekken nodig dan bij particulieren.'
'Bovendien was ons softwareprogramma Allegro wel geschikt voor schuldhulpverlening aan particulieren, maar niet aan ondernemers. Met een aantal kunstgrepen kunnen wij er wel mee werken. Ondertussen wordt het programma aangepast, mede naar aanleiding van onze ervaringen.'
Vanaf het begin
Yassin kreeg een krediet toegekend onder de voorwaarde dat zijn schulden eerst gesaneerd zouden worden. 'We ontdekten al snel dat het handig is als wij veel eerder in het proces betrokken worden', aldus Josephine. 'In onze gemeente voert een extern bureau het levensvatbaarheidsonderzoek uit. Maar onze afdeling let vaak op allerlei extra zaken die van belang zijn voor de sanering, zoals vermogensbestanddelen die nog te gelde kunnen worden gemaakt. Ook is het mogelijk dat iemand te veel alimentatie betaalt in verhouding tot de inkomsten. Het bureau gaat altijd uit van het bedrag dat de rechtbank heeft vastgesteld in de echtscheidingsbeschikking, maar in sommige gevallen kan dit bedrag worden aangepast, en dan heeft de klant meer financiële ruimte.'
Als het team Ondernemers en Geldzaken meteen aan het begin ingeschakeld was, hadden we de sanering sneller kunnen regelen', weet Josephine. 'Yassin kreeg het advies om van start te gaan, maar stel dat de conclusie was geweest dat hij beter geen onderneming had kunnen starten? Dan was het efficiënter geweest als ons team gelijk al betrokken was geweest. Of stel dat een BBZ-krediet voldoende was geweest om de schulden volledig af te lossen? In dat geval was ons team er helemaal niet bij betrokken geweest.'
Nauwe samenwerking
Inmiddels heeft het team Ondernemers en Geldzaken goede afspraken gemaakt met het Regionaal Bureau Zelfstandigen en de bureaus die de onderzoeken uitvoeren. Josephine adviseert andere schuldhulpverleners daarom: zorg voor nauwe samenwerking met andere organisaties en afdelingen. “Als iemand zich bij het Regionaal Bureau Zelfstandigen meldt voor een krediet of voor bijstand, moet er eigenlijk meteen een belletje gaan rinkelen. Ons team kan dan kijken op welke manier we hulp kunnen bieden. En instanties als Overrood, SchuldHulpMaatje of het Ondernemersklankbord kunnen in verschillende situaties ook een belangrijke rol spelen.'
Dankzij advies van Overrood kon Yassin bijvoorbeeld iets hogerop in de keten komen. Yassin: 'Ik heb nieuwe afspraken kunnen maken met het bedrijf waarvoor ik werk. Daardoor houd ik er meer geld aan over en heb ik toch een bus in bruikleen. Ik had dus geen lening meer nodig voor een eigen bus, die had mij bovendien allerlei extra vaste lasten opgeleverd. Nu blijk ik prima rond te kunnen komen.'
Langer dan nodig
Met de Belastingdienst leverde het traject helaas wat hobbels op. “Ik had een voorstel gemaakt, maar toen bleek dat het bedrag van de concurrente schulden bij de preferente schulden te zijn gezet.' En zo waren er nog een paar dingen, 'vooral doordat ik steeds met andere afdelingen en medewerkers te maken kreeg. Daardoor heeft het voor Yassin langer geduurd dan nodig was.'
Zelf vond Yassin het ook lang duren, 'maar inmiddels zijn alle schulden gelukkig afbetaald. Er is een last van mijn schouders gevallen. Ik weet nu hoe belangrijk het is om je financiën goed op orde te hebben. Ik leg mijn dochter veel dingen uit, ik vind het belangrijk dat zij het op tijd leert.'