Bij de eerste kop koffie werd al direct duidelijk: er zijn grote verschillen als het gaat om de schuldhulpverlening aan jongeren. Sommige gemeenten zijn in de opstartfase, anderen zijn al volop aan het uitproberen en doorontwikkelen. De bezoekers deelden meteen de eerste tips en ervaringen met elkaar.  

Geldstress beïnvloedt gedrag 

In de eerste presentatie liet Annette Groen van het NIBUD naar aanleiding van het onderzoek 'Geldstress en jongeren' zien dat er een directe samenhang is tussen geldstress en financieel gedrag. 'Stimuleer positief financieel gedrag, zoals inzicht in geldzaken en sparen. Meer buffer = minder stress', aldus Groen. Vanuit de zaal klinkt de reactie: 'Sparen loont tegenwoordig niet meer, jongeren gaan daardoor soms risicovol beleggen (bijvoorbeeld in crypto).'

Banken zouden een rol kunnen nemen in het stimuleren van sparen onder kinderen en jongeren, bijvoorbeeld door de vroegere 'Zilvervloot in een modern jasje te steken. Het Zilvervloot-concept hield in dat voor elk jaar sparen een bonus werd gegeven.

Uitgesteld betalen

Daarnaast moeten jongeren volgens Annette beter beschermd worden tegen financieel onverstandige keuzes, zoals Buy Now Pay Later. De verleidingen zijn groot, het gemak om extra te lenen via DUO of te kopen via uitgesteld betalen lonkt ook. Schuldhulpverleners in de zaal vertellen steeds meer jongeren te zien die als zzp’er aan de slag gaan, of die een btw-nummer aanvragen voor een bijbaan in de horeca of bezorgdienst.

Tegelijkertijd hebben deze jongeren geen idee dat daarbij een andere belastingaangifte nodig is, en ze weten ook het verschil niet tussen een bruto en netto-inkomen. 'Een groeiend probleem dat aandacht behoeft', aldus Groen. Ze vervolgt dat het beschermen van jongeren samengaat met het tonen van coulance als het een keertje misgaat. ‘Financieel zelfstandig worden gaat immers met vallen en opstaan’. Tot slot pleit ze voor een vaste plek in het onderwijscurriculum voor financiële educatie. 'De vele goede initiatieven, projecten en gastlessen bieden nog geen structurele oplossing.'

Korte lijnen in sociaal domein 

De tweede presentatie werd gegeven door Gijs Katier en Renske Put vanuit de gemeente Enschede. Zij belichtten het project 'De Twentse Belofte'. Gijs werkt als financieel hulpverlener voor jongeren en Renske werkt als jongerencoach. Met hun presentatie lieten ze de deelnemers aan het jongerennetwerk het belang zien van korte lijnen binnen het sociale domein. Die zijn essentieel voor integrale hulpverlening aan jongeren.

Zo kunnen Gijs, Renske en hun collega’s worden ingeschakeld wanneer een jongere een PW-uitkering aanvraagt of bij vroegtijdig schoolverlaten (RMC). Er vindt dan snel en vrijblijvend een kennismaking met de jongere plaats. Door de caseload laag te houden is het mogelijk om flexibel, aandachtig en geduldig hulp te bieden.

Daarnaast helpen quick-wins en 'laagdrempelig en informeel contact' om de jongeren vast te houden. Een heldere communicatie met schuldeisers, gebruikmakend van de NVVK-convenanten en voorbeeldberekeningen, leidt tot snel duidelijkheid en minder administratie voor alle partijen. Al deze factoren resulteerden in prachtige succesverhalen.  

Hoe sluit je aan bij jongeren?

Tot slot is in kleinere groepen gesproken over de aansluiting van de hulpverlening bij jongeren. Met de presentatie van Gijs en Renske nog vers in gedachten vroegen veel deelnemers zich af hoe die korte lijnen binnen het sociaal domein in de praktijk tot stand kunnen komen. Verschillende deelnemers benadrukten dat het helpt om ook buiten kantoortijden en via bijvoorbeeld whatsapp of sociale media contact te houden met jongeren. Een andere tip: ga uit je ambtelijke comfortzone naar de jongeren toe, door bijvoorbeeld af te spreken op plekken waar ze zich op hun gemak voelen. Voor de ene schuldhulpverlener klinkt dit als vanzelfsprekend, maar de ander ziet hier toch nog wat praktische hindernissen.  

'NVVK, stimuleer standaarden'

Uit het jongerennetwerk kwam een duidelijk verzoek aan de NVVK: help de grote verschillen in het land te verkleinen door te komen met een standaard voor de financiële hulpverlening aan jongeren. Zodat jongeren in alle gemeenten goed geholpen worden, zonder dat overal het wiel moet worden uitgevonden. We gaan kijken hoe we dit verzoek handen en voeten kunnen geven! 

Meld je aan voor het Jongeren-netwerk

Ongeveer elke 2 maanden wordt een bijeenkomst van het jongerennetwerk gepland. Meestal online, en 1 of 2 keer per jaar live. Er zijn volop thema’s om met elkaar dieper op in te gaan. Het is ook heel prettig om met collega's te sparren over zaken waar je tegenaan loopt en om tips en aanpakken uit te wisselen. Daarnaast willen we tussentijds onderling contact vergemakkelijken via bijvoorbeeld een Linked-In groep. Het netwerk groeit en afhankelijk van de behoefte zullen we de juiste vorm van interactie blijven zoeken. 

Ook lid worden van het Jongerenoverleg? Stuur een mailtje aan Nienke van Helden.