Wat vertel ik aan hulpvragers en schuldeisers over de halvering van schuldsaneringstrajecten?
Oproep NVVK: blijf schuldregelingen starten
De komende weken werkt het ministerie van SZW samen met de NVVK, de VNG en andere partijen aan de vormgeving van de verkorte aflosperiode in de Msnp. De termijn van een minnelijk schuldsaneringstraject is feitelijk niet meer dan een onderlinge afspraak tussen schuldeisers en schuldhulpverleners. Maar veel is nog onzeker. Tegelijkertijd moeten elke dag mensen beslissen of ze een schuldhulpovereenkomst aangaan. Begrijpelijk dus dat er veel vragen zijn.
Tijdens ons Nazomercongres in september presenteerden we onze Toekomstagenda. Onderdeel daarvan: onze ambitie (die we ook bij andere partijen zagen) om de saneringsperiode in de Msnp te verkorten. Daarom zijn we blij met het voornemen van minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) om deze verkorting inderdaad te realiseren. Inzet van Schouten is dat hierdoor meer mensen hulp krijgen en dat zij sneller van hun schulden af zijn.
Maatwerk blijft nodig
De Eerste Kamer heeft op 7 februari jl. de Wet wijziging van de Faillissementswet aangenomen. Daarmee wordt de looptijd van een wettelijke schuldsaneringsregeling (Wsnp-traject) in beginsel 18 maanden. De Wsnp-duur kan nog wel worden verlengd als sprake is van bepaalde specifieke omstandigheden. Die zullen nog nader worden bepaald in een algemene maatregel van bestuur. Dit voorjaar zal de minister voor Rechtsbescherming een voorontwerp van deze algemene maatregel van bestuur in internetconsultatie brengen.
In aansluiting daarop heeft minister Schouten in een brief aan de Tweede Kamer het streven uitgesproken om de looptijd van minnelijke schuldregelingen (Msnp) ook te verkorten tot 18 maanden. Op die manier wil het kabinet zoals gezegd bereiken dat mensen sneller van hun problematische schulden af zijn. Voor de duidelijkheid: dit betekent niet dat de 18 maanden al gaan tellen vanaf het afgeven van een beschikking voor het verlenen van schuldhulp. Het betekent ook niet dat hulpvragers na de 18 maanden sanering altijd helemaal 'losgelaten' worden. We blijven hier maatwerk leveren op het gebied van begeleiding en nazorg.
NVVK Live over halvering termijnen
In de laatste aflevering van NVVK Live, onze periodieke talkshow vanuit ons verenigingsbureau, gingen voorzitter Marco Florijn en senior beleidsadviseur Joeri Eijzenbach met elkaar in gesprek over de halvering van de termijnen. Hier een selectie van 20 minuten uit de uitzending, waarin dit onderwerp centraal staat:
1 januari 2024
Zoals het er nu naar uitziet zal met ingang van 1 januari 2024 het uitgangspunt in de Wsnp zijn dat de aflossingsperiode 18 maanden duurt.
Voor de Wsnp geldt dat de rechter-commissaris uiteindelijk beslist over de lengte van de saneringstermijn. Die kan korter of langer zijn dan 18 maanden.
De halvering van de saneringsperiodes in zowel Wsnp als Msnp roept natuurlijk allerlei vragen op:
• Moet er overgangsrecht komen? Zo ja, hoe ziet dat er per doelgroep uit?
• Op welke manier werkt het ministerie van JenV het aangenomen amendement verder uit? Verandert hiermee de positie van de rechter?
• Gaan hulpvragers en schuldeisers in de aanloop naar een nieuwe werkwijze anders denken en doen?
• Hoe zorgen we ervoor dat de halvering het gewenste effect krijgt: meer hulpvragen en duurzaam financieel evenwicht en financiële gezondheid?
Wat gebeurt er op dit moment?
Deze en andere vragen bespreken we dezer dagen namens de NVVK-leden in speciale sessies die belegd worden door het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid. Aan die sessies neemt ook de VNG deel, samen met een aantal gemeenten. Als NVVK betrekken we leden en schuldeisers bij de input die we leveren. De gerechtsdeurwaarders, de incassosector, de Schuldeiserscoalitie en de Wsnp-bewindvoerders nemen ook deel.
De halvering van Wsnp en Msnp krijgt veel aandacht. Maar de Kamer nam ook nog andere belangrijke amendementen aan. De verhouding tussen het minnelijke en wettelijke traject verandert bijvoorbeeld door het aangenomen amendement over een eerdere ingangsdatum van het wettelijke traject wanneer er in het minnelijke traject al aflossing heeft plaatsgevonden. Van grote betekenis is ook de nieuwe optie van een versnelde route richting Wsnp wanneer vooraf zeker is dat een minnelijk traject geen kans van slagen heeft.
Blijf schuldregelingen starten
Vooralsnog is het belangrijkste advies: blijf iedereen stimuleren om nu hulp te vragen, en ga door met het starten van schuldregelingen in geval van problematische schulden.
Als je er vragen over krijgt: geef hulpvragers het dringende advies om lopende schuldregelingen niet voortijdig te staken.
• Uiteraard adviseren we je om bij nieuwe trajecten te werken met een saneringskrediet, tenzij dat echt niet voor de hand liggend is.
• Ook roepen we je op om je gemeente aan te sluiten op het landelijke Waarborgfonds.
• En we vragen je consequent gebruik te maken van afspraken die we maakten met schuldeisers in convenanten en collectief schuldregelen.
• Ben je nog niet aangesloten op het Schuldenknooppunt? Bespreek het op je afdeling. Met deze voorzieningen (het NVVK Arrangement) bereik je de broodnodige versnelling in schuldentrajecten. Zodat jij je kunt focussen op wat de hulpvrager nodig heeft om weer duurzaam financieel gezond te worden.
Dat het uitgangspunt voor Wsnp en Msnp naar 1,5 jaar aflosperiode gaat staat inmiddels vast. Over de uitwerking kunnen we op dit moment nog niet veel zeggen.
Informeer schuldeisers en hulpvragers
Om uitstelgedrag van hulpvragers te voorkomen en om schuldeisers voor te bereiden op de nieuwe situatie is het goed om deze groepen zo snel mogelijk meer informatie te geven. Let op: het blijft wel een ‘voorwaardelijke’ boodschap.
Schuldeisers waar je vaker contact mee hebt kan je nu al pro-actief informeren dat we in het minnelijk traject aansluiten bij het uitgangspunt van de verwachte wijzigingen in de Wsnp. Ook in de Msnp wordt de standaard: een aflosperiode van 1,5 jaar. Deze regeling geldt naar verwachting per 1-1-2024 voor de Wsnp. Voor de Msnp ligt de ingangsdatum nog open. Vanuit onze achterban horen we dat verschillende gemeenten al concrete voorbereidingen treffen in het aanbieden van verkorte Msnp-trajecten, bijvoorbeeld door het per 1 januari vervroegd beëindigen van regelingen die langer dan 1,5 jaar hebben geduurd. Hulpvragers kun je hierover ook informeren, maar maak wel goed duidelijk dat de exacte uitwerking nog onderwerp van overleg is.
We zetten ons ervoor in dat er goede regelingen komen voor alle betrokken partijen tijdens deze overgangsperiode naar een andere manier van werken. Maar op dit moment is er nog niets te zeggen over de uitkomst van de gesprekken daarover. We willen overigens voorkomen dat speculeren over hoe de nieuwe regeling er precies uit gaat zien, leidt tot achteraf noodzakelijke herstelacties.
Wanneer hoor ik meer?
Binnenkort publiceren we een aanmeldmogelijkheid voor een bijeenkomst voor NVVK-leden waarin we feedback ophalen over de huidige ontwikkelingen. Daarbinnen bespreken we de consequenties voor zowel schuldbemiddelingen als saneringskredieten. We leggen ook contact met convenantpartners en andere schuldeisers om hun perspectief mee te kunnen nemen.
Informatiebijeenkomst over invoering volgt voor de zomer
Als er duidelijkheid is over het moment van invoering van de halvering organiseren we opnieuw een ledensessie. Daarin informeren we jullie over de uitkomst van de voorbereidingen en over de manier waarop invoering plaats kan vinden.
Abonneer je op onze nieuwsbrief als je snel op de hoogte wilt zijn van nieuwe ontwikkelingen. Volg ons ook op LinkedIn voor updates.
