Sanering ondernemers vraagt expertise en doorzettingsvermogen
Succesvolle Msnp-regeling voor ondernemer met coronaschulden van 4 miljoen
Op papier is er veel mogelijk om ondernemers te helpen als ze door corona opgelopen schulden moeten terugbetalen. In de praktijk is er een oerwoud aan regels, waar uitvoerders en zelfs specialisten niet makkelijk uitkomen. Advocaat Phuong Nguyen, partner bij NVVK-lid Okkerse & Schop Advocaten, vertelt hoe het lukte via minnelijke schuldhulp een middelgrote onderneming met 4 miljoen aan schulden te redden.
‘Als wij er niet waren geweest? Dan zou deze bloeiende detailhandelsonderneming met 21 winkels en ongeveer 100 werknemers nu failliet zijn’, zegt Phuong Nguyen, advocaat en mede-eigenaar van Okkerse & Schop Advocaten. ‘De ondernemer, laten we hem Martin Wiel noemen, stond persoonlijk garant voor leningen; dat eisen banken vaak. Hij liep dus ook privé grote financiële risico’s. Martins omzet liep enorm terug door omstandigheden volledig buiten zijn schuld. Zijn onderneming was afhankelijk van uitgaven van toeristen. Die bleven door corona helemaal weg.’ Een faillissement dreigde, maar Okkerse & Schop wist dat door goede samenwerking met alle ketenpartners te voorkomen.
Phuong Nguyen
Verrast door de mogelijkheden
Ondernemer Martin meldde zich tijdens de lockdown bij Nguyen voor juridisch advies vanwege liquiditeitsproblemen en een geschil met de bank over financiering. Zij wees hem op de mogelijkheden van schuldsanering. Phuong Nguyen: ‘Er ging een wereld voor hem open. Ondernemers van de oude stempel denken: als je de schulden niet voor 100% kunt terugbetalen, resteert er niets anders dan een faillissement. Maar er zijn wel degelijk andere mogelijkheden’.
Tegenwind Belastingdienst
Nguyen begon optimistisch aan een minnelijke schuldsanering. In de nieuwe Leidraad Invordering die de Belastingdienst hanteert bij haar werk staat tenslotte dat de dienst wil meedenken met ondernemers met belastingschulden door corona. ‘Maar de eerste reactie van de fiscus was: 'Fiscus doet niet mee!' Ik moest ze echt overtuigen van de onjuistheid van dat aanvankelijke standpunt. Een ondernemer die zelf dit gesprek zou voeren met de Belastingdienst zou dat naar alle waarschijnlijk niet goed lukken. Die denkt dat de Belastingdienst als overheidsinstantie altijd gelijk heeft.’
'Ondoenlijke voorwaarden' UWV
Later werden Martins schulden vanuit de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) steeds belangrijker, dus kwam UWV in beeld. ‘Het was echt een zuur verhaal. Omdat er maar 1 KvK-registratie was, vond UWV dat er sprake was van 1 onderneming met 21 vestigingen en niet van 21 zelfstandige ondernemingen. Daardoor zou Martin de NOW-loonkostensubsidie terug moeten betalen.’
UWV had bovendien een nieuw proces voor minnelijke sanering opgesteld. Daarbij saneert UWV minnelijke (NOW‑)schulden pas als er een volledig traject wordt doorlopen op basis van de Wet homologatie onderhands akkoord (Whoa). 'De wereld op zijn kop', volgens Nguyen. ‘Voordat een heel Whoa-traject is doorlopen ben je minstens een half jaar verder. Zoveel tijd heeft een onderneming met liquiditeitsproblemen helemaal niet.’ Daarbij kwam dat UWV met een capaciteitstekort kampt en niet iedereen even bekend was met de weerbarstige wet- en regelgeving rondom schuldhulpverlening.
Gezwicht voor argumenten
Nguyen overwoog een kort geding tegen het UWV. ‘Om te laten zien dat ze niet zomaar eisen kunnen stellen die onhaalbaar zijn voor ondernemers. De NVVK, Geldfit en het Zelfstandigenloket Flevoland waren daarbij goede sparringpartners. Zij zegden toe samen met ons op te trekken en zo nodig een vuist te maken voor de ondernemers. Uiteindelijk is UWV gelukkig toch gezwicht voor mijn argumentatie. Want al is de Whoa een goed instrument, het is ook ingewikkeld. Ook voor insolventieadvocaten. Er zijn relatief veel kosten mee gemoeid, en je hebt te maken met een herstructeringsdeskundige of observator. Die moet erbij betrokken worden, en daar heb je in beginsel geen grip op.’
Oerwoud aan regels
Door corona zijn er veel nieuw betalings- en kwijtscheldingsregelingen gekomen. Dat is positief, maar er is daardoor ook een oerwoud ontstaan aan regelgeving en voorwaarden. 'Dat wordt nu actueel', zegt Nguyen. In april is de Belastingdienst gestart met het incasseren van uitgestelde belastingschulden vanwege corona. In Amsterdam leggen belastingdeurwaarders al bedrijfsbezoeken af. Nguyen verwacht dat veel ondernemers na de zomervakantie advies gaan vragen over hun mogelijkheden. ‘Maar er zijn er ook veel die dan maar gewoon failliet gaan. Als ondernemers in een korte tijd van hard werken hun schuld helemaal terug kunnen betalen gaan ze ervoor. Maar als denken na tientallen jaren nog niet van de schuld af zijn, dan geven ze op.’
Gebruik Waarborgfonds voor dekking
Martin had een vrij groot bedrijf. De financiering van de sanering van zijn schulden werd mede mogelijk gemaakt door inspanningen van Geldfit. Het was een bijzonder traject. Maar de afzonderlijke vestigingen van Martin hebben een omvang waar NVVK-leden vaker mee te maken zullen krijgen.
Gelukkig is het Waarborgfonds saneringskredieten juist begonnen aan een pilot om schuldhulp voor ondernemers mogelijk te maken. ‘Daarbij worden de risico’s voor het verstrekken van een krediet door de gemeente gedekt', zegt Nguyen. De gemeente kan op haar beurt de risico's onderbrengen bij het Waarborgfonds. ‘Dat doe je natuurlijk alleen bij levensvatbare bedrijven’, aldus Nguyen.
Ze vertelt dat er voor ondernemers in sommige gevallen tegemoetkomingen beschikbaar zijn voor juridisch advies. Bijvoorbeeld middels een krediet vanuit de TOA-regeling, of een tegemoetkoming van de gemeente voor de te maken juridische kosten.
'Deel je ervaringen'
Er valt veel te leren van de casus-Martin Wiel. Nguyen benadrukt dat specialisten hun kennis en ervaringen moeten delen met vakgenoten, maar ook met ketenpartijen als UWV en de Belastingdienst. ‘En sowieso samenwerken. Nu waren bijvoorbeeld ook de NVVK, Geldfit en het Zelfstandigenloket Flevoland betrokken. Als ik deze ondernemer in mijn eentje had geadviseerd had ik dit succes niet behaald. Met name voor de dynamische problematiek rondom de fiscale en NOW-schulden heb je ervaren specialisten nodig.’
Laat weten dat er hulp is!
Nguyen vindt het belangrijk dat ondernemers met schulden weten van de hulpmogelijkheden. Zodat ze niet onnodig, door gebrek aan perspectief, besluiten failliet te gaan. Okkerse & Schop Advocaten mag binnenkort haar kennis en ervaringen in schuldhulpverlening aan ondernemers delen op een bijeenkomst met alle belastingdeurwaarders. Zodat zij ondernemers in zwaar weer goed kunnen doorverwijzen.
Gemeenten kunnen via hun ondernemersloketten inwoners informeren over de mogelijkheden. Nguyen: ‘Het is goed dat ook de NVVK deze kennis deelt met alle gemeenten en de ondernemersloketten die er zijn. Bij een faillissement zijn er immers alleen maar verliezers. Saneren zoals wij dat deden creëert een win-winsituatie. Je behoudt lokaal een goede ondernemer en je behoudt werkgelegenheid.’
Lees ook:
