Programma van Goed je te zien! NVVK Congres over De nieuwe financiële hulpverlener

Dagvoorzitter Marijke Roskam en gastheer Marco Florijn, voorzitter NVVK, heten ons welkom en nemen het programma met ons door.

Werkbezoeken

Voor jongeren blijkt de toegang tot schuldhulpverlening en het succesvol doorlopen van een regulier schuldsaneringstraject vaak moeilijk. Dit komt doordat veel jongeren geen (stabiel) inkomen hebben, wat het aflossen moeilijk maakt. Daarnaast haken ze vaak af door het lange voortraject en schrikt het perspectief van 3 jaar aflossen hen af. Ook zijn schuldeisers terughoudend bij de sanering van schulden, omdat zij verwachten dat het inkomen van de jongere nog zal stijgen.

Om deze reden werkt Amersfoort sinds 2022 met een specifieke jongerenaanpak. Bij de jongerenaanpak wordt nauw samengewerkt met hulpverleners van het jongerenloket. Zij begeleiden de jongeren in werk, scholing en loopbaan. Terwijl de jongeren zich focussen op hun ontwikkeling en toekomst, wordt er een totaaloplossing voor de schulden geboden.

Tijdens dit werkbezoek vertellen we je meer over onze aanpak en neem je een kijkje in het vernieuwde werkcentrum regio Amersfoort waar de hulpverleners van het Jongerenloket zijn gehuisvest en zij op interactieve wijze het gesprek met jongeren aan kunnen gaan.

Liendert is een wijk in Amersfoort waar veel sociale problematiek speelt. Uit onderzoek bleek dat in de afgelopen jaren bijna 100 verschillende interventies zijn ingezet in deze wijk zonder dat de situatie van de bewoners daadwerkelijk verbeterde. Vanuit het perspectief van Positieve gezondheid wordt in dit project met behulp van het factorenmodel gezocht naar achterliggende oorzaken van de problematiek.

We bezoeken deze wijk, horen over de bijzondere project-aanpak waarbij bewoners een grote rol spelen en gaan met elkaar in discussie over de verbinding tussen het gedachtengoed van positieve gezondheid en de praktijk van schuldhulpverlening. Wat kunnen we leren om onze interventies effectiever in te zetten?

Bij het Geldloket in Amersfoort kunnen mensen terecht voor gratis en onafhankelijk advies over geldzaken. Ze krijgen hier concrete handvatten om hun financiële situatie en/of financiële vaardigheden te verbeteren. Op deze manier biedt het Geldloket op een laagdrempelige manier hulp om (weer) grip te krijgen op geld en daarmee heeft het Geldloket een preventieve werking ter voorkoming van (problematische) schulden.

In Amersfoort heeft het Geldloket zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot de specialist wanneer het gaat om financiële vraagstukken van inwoners, die vaak ontstaan tijdens veranderingen in hun leven. Doel van de dienstverlening is het adviseren van Amersfoorters bij het maken van financiële keuzes waarmee zij schulden kunnen voorkomen. Ze krijgen concrete handvatten om (weer) grip te krijgen op hun financiële situatie en/of hun financiële vaardigheden te verbeteren.

Sinds dit schooljaar is de Hogeschool Utrecht op haar locatie in Amersfoort gestart met de Associate Degree opleiding: Sociaal Financiële Dienstverlening. De opleiding is het resultaat van signalen uit het werkveld. Er is behoefte aan een nieuw type (beginnend) professional. Een professional die praktijkgericht is opgeleid en na een 2-jarige opleiding met opgestroopte mouwen direct van waarde kan zijn in het Financiële domein; of het nu gaat over het sociaal invorderen van schulden of het coachen van mensen tijdens een schuldregeling. Samen met het werkveld proberen de docenten van het SFD invulling te geven aan de totstandkoming van de 'nieuwe financiële hulpverlener'.

Tijdens dit werkbezoek ontmoet je docenten en misschien ook studenten van deze opleiding en krijg je te zien hoe de opleiding te werk gaat. Daarnaast is er ook ruimte om tijdens het werkbezoek juist input te geven aan de opleiding.

Hoe krijg je als gemeente grip op bewind? Hoe kun je daarin samenwerken met bewindvoerders en de rechtbank? Gemeente Amersfoort en Stadsring nemen je mee in hun aanpak rondom grip op bewind. Tijdens de workshop/excursie simuleren we een online zitting bewind met de Rechtbank.

OUT OF THE BOX is een maatschappelijk project voor kwetsbare jongeren en jongvolwassenen om zich terug te boksen in de maatschappij (https://www.deboksacademie.nl/outofthebox).De bokssport wordt hierbij als middel ingezet om deelnemers fysiek en mentaal uit te dagen en in beweging te komen. Deze stichting biedt de deelnemers de kans om het tij te keren door hen op eigen niveau uit te dagen. En te boksen voor wat ze waard zijn.

Trek een paar sportieve schoenen aan voor dit werkbezoek, zodat je je kan verplaatsen in de schoenen van de deelnemers van dit project.

Wat gebeurt er als je jongeren uit de jeugdzorg (jeugddetentie, jeugd ggz, ambulante jeugdzorg), de maatschappelijke opvang, jonge statushouders of jongeren die om andere redenen thuisloos zijn geraakt, bestaanszekerheid biedt?

Met de aanpak van het Bouwdepot (www.hetbouwdepot.nl) ontvangen ze een jaar lang een maandelijkse schenking van 1050 euro. Hiermee wordt hen financiële rust, tijd en ruimte geboden om zelf weer aan het stuur van hun leven te komen, te werken aan herstel en op weg naar werk of school. Sinds 2022 werkt Gemeente Amersfoort ook met deze aanpak.

In Amersfoort werken we aan een inclusieve stad gericht op bestaanszekerheid en kansengelijkheid voor inwoners. Met zorg en ondersteuning in de wijken. Dit doen we samen met partners in de stad en regio. Martine Berendsen, manager afdeling Werk, Inkomen en Zorg bij de gemeente Amersfoort geeft een inkijk in de Amersfoortse aanpak, waarin het gedachtegoed van Stress Sensitief Werken in het hele sociaal domein een belangrijk onderdeel is.

Naast begrip van de Nederlandse taal is het succesvol aanpakken van schulden steeds meer afhankelijk van digitale vaardigheden. Met achterstanden op drie vaardigheidsgebieden: financiën/taal/digitaal, kunnen mensen met schulden steeds moeilijker mee blijven doen in de samenleving.

Stadsring, de Bibliotheek Eemland en een taalaanbieder onderzochten of het aanbieden van een ‘geprepareerde’ tablet kan helpen bij het overwinnen van de achterstanden. De tablet vormde een leeromgeving voor het werken aan taal, digitale en financiële vaardigheden en maakt beeldbellen en het ‘uploaden van documenten’ mogelijk.

Het bereiken/vasthouden van de doelgroep verliep moeizaam. Wat kunnen we hiervan leren en wat kunnen we een volgende keer anders doen? Heb jij ideeën?

Amfors is het Sociaal Ontwikkelbedrijf in de regio Amersfoort en omgeving. Stadsring is de stichting voor schuldhulpverlening in Amersfoort. Wij geven samen budgetcursussen om inwoners financieel weerbaarder te maken. Inmiddels onderzoeken wij of het mogelijk is de training (gedeeltelijk) samen met de leidinggevenden op afdelingsniveau te geven. We hopen zo nog beter aan te sluiten bij de behoefte van de medewerkers. We vertellen je er graag meer over!

We sluiten de workshop af met een exclusieve rondleiding bij het innovatie lab van Amfors, zodat je zelf kunt zien (en zelf uitproberen!) hoe de medewerkers langer en met meer plezier aan het werk kunnen blijven.

Wil je hier meer over weten? Schrijf je in voor dit werkbezoek!

Workshops

De Rechtspraak wil bijdragen aan vroegsignalering van mensen met probleemschulden. Er is een werkwijze ontwikkeld om mensen met schulden die bij de Rechtbank komen (rechtzoekenden of verdachten), te begeleiden naar de schuldhulpverlening van hun eigen gemeente. Met de inzet van schuldenfunctionarissen wordt de rechtbank een vindplaats voor mensen met financiële problemen. Vanaf 2019 is bij vier rechtbanken (Den Haag, Gelderland, Limburg en Rotterdam) succesvol geëxperimenteerd in pilots met deze werkwijze.

De Rechtspraak wil de inzet nu gaan uitbreiden en bij alle rechtbanken een schuldenfunctionaris aanstellen om rechtzoekenden met financiële problematiek warm over te kunnen dragen naar gemeenten. Graag vertellen we je wat de plannen zijn en wat de praktijk is.

Niet alle inwoners weten de gemeente of andere instanties makkelijk te vinden voor sociaaljuridische informatie en ondersteuning. En als je weinig geld of schulden hebt, is het moeilijker om je recht te halen. Vaak spelen er meer problemen en is er hulp nodig die domeinoverstijgend is. Samenwerken is dan de sleutel. Een sterk netwerk van ketenpartners, bijvoorbeeld met de gemeente, financiële hulpverleners, sociaal raadslieden en het Juridisch Loket, helpt voorkomen dat problemen groter worden.

Het project Robuuste rechtsbescherming van Divosa en Sociaal Werk Nederland stimuleert en ondersteunt gemeenten zo’n lokaal netwerk voor rechtsbescherming te bouwen en te versterken. Wil je meer weten over het project en wat je als financiële hulpverlener nu al kan doen? Kom naar deze sessie om je te laten inspireren en praat mee!

In Nederland groeit 1 op de 12 kinderen op in armoede, met uitschieters in buurten (bijv. in Rotterdam) waar dit maar liefst 1 op de 3 kinderen betreft. Opgroeien in armoede vormt een bedreiging voor de ontwikkeling en kansen van kinderen en jongeren. Binnen het Onderzoeksprogramma Kinderarmoede (dat is geïnitieerd door Kinderhulp en Gemeente Rotterdam) onderzoeken Nicole Lucassen (bijzonder hoogleraar Kinderarmoede, Erasmus Universiteit Rotterdam) en Mariëtte Lusse (lector Kinderarmoede, Hogeschool Rotterdam) hoe we de integrale hulpverlening aan deze gezinnen kunnen verbeteren. Binnen deze workshop inventariseren we waar (financiële) hulpverleners tegenaan lopen en hoe zij hun hulpverlening aan gezinnen het liefste zouden verbeteren. 

In deze workshop nemen we je mee in de wereld van het (online) gokken.
Zodat je de kennis en bewustwording rondom (online) gokken mee kan nemen in de benaderingswijze richting een cliënt met mogelijke gokproblematiek.

Hoe benader je cliënt met mogelijke gokproblematiek?.
Welke hulpvormen zijn er?
Hoe maak je gokken bespreekbaar?
Is gokproblematiek te herkennen?
Hoe kun je als hulpverlener mensen helpen hun eigen gedrag te herkennen als het de verkeerde kant op gaat?

Eén van de tools die je kan inzetten is het signaleringsplan. Door gebruik te maken van een signaleringsplan krijgen cliënten meer zelfinzicht, gedrag wordt herkenbaarder en bespreekbaarder. Ook de naasten kunnen gedrag herkennen. Hierdoor leren cliënten om bij zichzelf te signaleren wanneer het de verkeerde kant op gaat en wat ze kunnen

Veel hulpvragen van inwoners binnen het sociaal domein komen niet bij de juiste organisatie terecht. Veel van deze vragen hebben een relatie met financiële problematiek. In Amersfoort is uit onderzoek gebleken dat er in 2018 dat er sprake was van een sterke oververtegenwoordiging van hulpvragen bij de wijkteams.

Om die reden is het Toegangsteam Sociaal Domein ingesteld, één van de meest aansprekende voorbeelden van de samenwerking binnen het sociaal domein in Amersfoort. Hierin participeren naast wijkteams ook Stadsring, Werk Inkomen Zorg en Indebuurt033 om zo de hulpvraag integraal op te pakken. Door brede deskundigheid aan de voorkant van het proces, kunnen vragen zoveel mogelijk bij aanmelding worden opgelost of aangepakt doordat ze direct naar de juiste organisatie worden doorgeleid.

Een hoger inkomen helpt voormalig gedetineerde ggz-cliënten om hun leven weer op de rails te krijgen, zo blijkt uit een pilot in Den Helder. Deelnemers konden beter voor zichzelf zorgen en ervoeren minder stress en een hogere kwaliteit van leven. Hierdoor daalde ook het risico om terug te vallen in crimineel gedrag. Deze uitkomsten tonen het belang van bestaanszekerheid voor ontwikkelingen op andere levensgebieden.

In deze sessie bespreken we hoe we dit spraakmakende inkomensexperiment met elkaar hebben geregeld en wat de uitkomsten en opbrengsten zijn.

Om signalen van schulden vroegtijdig op te vangen heeft gemeente Haarlem een bijzondere aanpak bedacht. Door een gespecialiseerd extern belteam in te zetten, is het bereik meer dan verviervoudigd. Het telefoontje namens de gemeente waarderen mensen zeer, ook als er niets aan de hand is. Door het bellen uit te besteden kan het eigen personeel veel efficiënter en doelgerichter te werk gaan, zeker nu de signalen van de vaste-lastenpartners toenemen.

In deze sessie gaan we in op het ontstaan van de werkwijze, hoe we het hebben georganiseerd en wat de resultaten zijn. We gaan ook in op welk deel van de bereikte inwoners vervolgens ook hulp bij het oplossen van de betalingsachterstanden vraagt. Het is learning by doing, we zien nog steeds verbetermogelijkheden. Denk je mee?

De Tussenvoorziening komt in actie voor kwetsbare mensen in de regio Utrecht die het alleen niet redden. Om hen meer perspectief te bieden op een baan, kunnen zij zich bij de VOIZ-Academie ontwikkelen. Ze kunnen hun praktische vaardigheden ontwikkelen (zoals Nederlands, schrijven van een verslag, omgaan met de computer) en schoolritme opdoen. Ook kunnen ze trainingen volgen om zichzelf te ontwikkelen, om te gaan met zelfstigma en weerbaarder te worden. Bijvoorbeeld in het omgaan met eigen valkuilen. Als vervolgstap op de trainingen biedt de VOIZ Academie in samenwerking met het ROC Midden Nederland een mbo-2 opleiding tot facilitair dienstverlener aan. Het streven van het programma is een duurzame uitstroom, waarbij maatwerk wordt toegepast om uit te stromen naar betaald werk.

Op Walcheren (gemeenten Vlissingen, Middelburg en Veere) hebben we met hulp van 'Schouders Eronder' een werkplaats Jongeren en Schulden georganiseerd met een Jongerenloket als uitkomst.

We nemen je mee in het samenwerkingsproces en de resultaten, maar ook in de valkuilen en teleurstellingen én de geleerde lessen. En we zijn ook benieuwd naar wat jullie doen en wat er bij jullie werkt! Doe je mee?

Als er bij jongeren schulden ontstaan, heeft dat vaak grote gevolgen voor hun toekomst. Voor jongeren met schulden tussen de 18 en 27 jaar, die de moed in de schoenen is gezakt en die zich kansloos voelen om hieruit te komen, biedt het ONSbank-programma kosteloos een weg uit die schulden. Eerst gaat de deelnemer met een persoonlijke schuldrustcoach aan de slag met de financiële kant. Als er op dat vlak stress is weggenomen ontmoeten de jongeren elkaar en gaan ze in een workshopreeks gezamenlijk aan de slag met kunstenaars, theatermakers, muzikanten, fotografen en sporters. Kunst werkt als inspiratie, om je eigen situatie of een vraagstuk met een andere blik te bekijken. Jongeren kunnen hier hun eigen verhaal en hun dromen verbeelden. Hierdoor kunnen ze dat verhaal een plek geven en een nieuwe richting voor de toekomst bepalen. Er ontstaat nieuwe kracht en motivatie om zelf het stuur in handen te nemen en andere keuzes te maken.

Een aantal van de oud-deelnemers aan het ONSbank-programma staat inmiddels zo in hun kracht dat ze zich als ervaringsdeskundige inzetten voor andere jongeren die met schulden worstelen. Stichting ONSbank traint en begeleidt hen, zodat zij de psychische belasting van het hebben van schulden goed kunnen verwoorden in gesprek met schuldeisers en beleidsmakers van de landelijke en lokale overheid. Zij hebben als doel een verandering in beleid bij schuldeisers en een meer menselijke benadering van mensen met schulden.

Meer weten over hoe jongeren aan een toekomst zonder schulden kunnen bouwen? Schrijf je in voor deze inspirerende sessie! Ontmoet één van de ervaringsdeskundigen en een schuldrustcoach van Stichting ONSbank.

In deze interactieve en verrassende workshop volgen we de reis van de inwoner met financiële zorgen. Welke stappen zet de inwoner en welke juist niet? Hoe kunnen we er nog beter voor zorgen dat de inwoner duurzaam uit de schulden komt en blijft. Wat is daarvoor nodig? Kunnen we dat proces versnellen? En hoe kan de routekaart Financiële Zorgen daarbij helpen?

Geert van Dijk van de NVVK en Edith van Ruijven programmamanager 'Verbinden Schuldendomein 2.0' van de VNG gaan hierover graag met u in gesprek.

Binnen het MBO-onderwijs is er sinds een aantal jaar een Financieel Spreekuur (FIS) gericht op studenten die worstelen met financiële vragen. Het spreekuur wordt bemenst door studenten van de HBO SJD-opleiding. Vanuit het FIS worden gastlessen binnen het MBO-onderwijs verzorgd over financieel gedrag en financiële vraagstukken waar studenten tegen aan lopen. De content van de gastlessen wordt aangereikt vanuit Stadsring van waaruit ook training/begeleiding plaatsvindt.

Deze workshop gaat over het Huishoudboekje. Utrecht ontwikkelde het om inwoners te ondersteunen bij hun geldzaken. Voor veel inwoners die moeite hebben met rondkomen is Schuldhulpverlening een te zwaar middel. Het Huishoudboekje biedt inwoners die dat nodig hebben, stabiliteit, rust en de zekerheid dat de vaste lasten betaald worden. Het Huishoudboekje werkt zo dat de belangrijkste vaste lasten en inkomsten van de inwoner via een gemeentelijke rekening lopen. Wat overblijft, na het betalen van de lasten, krijgt de gebruiker als leefgeld. Schommelingen in het inkomen worden met een buffer van maximaal 1500 euro in het Huishoudboekje opgevangen.

Inmiddels maken ca. 550 Utrechters er gebruik van, waaronder standaard alle statushouders. De groep die beroep doet op de financiële ontzorging via het Huishoudboekje wordt steeds groter. Ook zijn er anderen gemeenten geïnteresseerd in het inzetten van het Huishoudboekje. Daarom is samen met de gemeenten Amersfoort en Nijmegen een nieuwe applicatie ontwikkeld, die schaalbaar is. In de loop van 2023 gaat Utrecht over naar de nieuwe versie. Gemeente Amersfoort en Nijmegen zijn net gestart met een pilot met het Huishoudboekje. Zij zetten het Huishoudboekje in voor statushouders en mensen die parttime werken vanuit de bijstand.

Ben jij geïnteresseerd in het inzetten van het Huishoudboekje voor de inwoners die jouw organisatie ondersteunt, kom dan naar deze workshop.

In deze workshop vertelt Judith van Geffen (beleidsmedewerker bij de NVVK) over de pilot met saneringskredieten voor ondernemers, waarbij het Waarborgfonds Saneringskredieten borg staat. Als je enthousiast bent, kun je je ter plekke aanmelden als deelnemer aan de pilot. Verder gaan we in deze workshop na welke mogelijkheden je hebt om nazorg en begeleiding bij ondernemers inhoud te geven. Je ontmoet Sylvia van de Rijt van Fima Schuldhulp voor bedrijven; zij biedt onder andere budgetbeheer aan ondernemers aan. Ze vertelt je hoe dat in de praktijk functioneert en deelt de lessen die ze tot nu toe leerde bij het aanbieden van deze dienstverlening.

In deze sessie ga je aan de slag met het instrumentarium van het Programma Maatwerk Mutiproblematiek (PMM). Tijdens deze sessie spelen we een casus waarin schulden- en multiproblematiek samenkomen. We hebben elkaar en elkaars kennis nodig om deze casus op te lossen. Om echt maatwerk te bieden, moet iedereen met elkaar in verbinding staan. Een ieder heeft een gedeelte van de puzzel en alleen in verbinding met de ander kan je tot een oplossing komen. Doe je mee?