Kunnen we je helpen?
Je bent van harte welkom bij de Landelijke bijeenkomst Vroegsignalering op 1 oktober. Deze middag draait om de vraag: Kunnen we je helpen? Hoe helpen we beter, sneller of effectiever? Zet de datum vast in je agenda en meld je hier aan.
Aanmelden
Vanaf 12.30 uur ben je van harte welkom in vergadercentrum Domstad. Het programma start om 13.00 uur en duurt tot 17.00 uur, daarna is er nog een afsluitende borrel. Je kunt je hier aanmelden. Je kunt dan ook meteen een keuze maken voor de deelsessies die je wilt volgen.
Bereikbaarheid
De middag vindt plaats in vergadercentrum Domstad, Koningsbergerstraat 9 in Utrecht. Deze locatie ligt op loopafstand van het Centraal Station en is dus goed bereikbaar met het openbaar vervoer. In de wijk rondom het congrescentrum geldt betaald parkeren.
Programma
De eerste helft van de middag biedt meteen een boeiend programma. Je krijgt een update over actualiteiten rond vroegsignalering en over belangrijke onderzoeken. Daarnaast zijn er twee presentaties rond het thema ‘Kunnen we je helpen?’:
Wat valt er te leren van een moordzaak?
De beste aanpak voor een begripvol gesprek
Spreker: Annette Klarenbeek, Hogeschool Utrecht
Als je in gesprek wilt komen met mensen over hun financiële problemen, is de eerste indruk bepalend. Soms begint het gesprek goed, maar je kunt ook stuiten op weerstand. Die blokkade ervaart de politie soms ook bij een moordonderzoek. Er staat dus een hoop op het spel in zo'n eerste gesprek. Hoe pak je het op de beste manier aan?
Annette Klarenbeek, onderzoeker bij de Hogeschool Utrecht, deed onderzoek naar de aanpak bij de moord op Marianne Vaatstra in 1999. Haar onderzoek maakt duidelijk dat mensen niet alleen inhoudelijke zorgen hebben, zoals over hun schulden, maar ook ‘gesprekszorgen'. Dat geldt voor gesprekken met de politie, maar ook als het gaat om vroegsignalering. Mensen willen niet overkomen als slordig, verkwistend of onverstandig. Ze willen voldoende tot hun recht komen in het gesprek. Het onderzoek leidde tot een methodiek die helpt bij gesprekken die mensen als lastig kunnen ervaren.
Van zakelijk naar menselijk: wat maakt het uit?
Sprekers: Pieter Bas Vermeulen (Budget Energie) en Marieke Wikkerink (Vitens)
Sociale incasso is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Ook vaste lasten partners zijn zich steeds meer bewust van het belang hiervan. Budget Energie en Vitens hebben in een paar jaar tijd grote stappen gezet. Waar het eerst nog vooral draaide om ‘betalen’, staat nu de mens veel meer centraal in hun aanpak. Wat is er veranderd? NVVK-voorzitter Renate Richters gaat in gesprek met Pieter Bas Vermeulen van Budget Energie en Marieke Wikkerink van Vitens.
Deelsessies
De tweede helft van de middag bestaat uit twee rondes met deelsessies. Je kunt je hier nu al voor inschrijven.
Ronde 1
1.1 Hoe AI vroegsignalering makkelijker maakt
Spreker: Johan van Soest (BISS)
Hoe kan AI bijdragen aan vroegsignalering? Krijg je mensen met financiële problemen eerder in beeld als je meer data gebruikt of zorgt dit juist voor meer ruis? Welke informatie is nodig voor betere inzichten? Dit onderzoekt de Brightlands Institute for Smart Society (BISS) in Heerlen in het ELSA-lab Armoede en Schuld. Johan van Soest vertelt over het onderzoek van BISS en over welke voordelen je kunt behalen door AI in te zetten. Stel al je vragen over AI en vroegsignalering tijdens deze deelsessie!
1.2 Vroegsignalen van ondernemers, van uitdaging naar kans!
Sprekers: Franceline Visser (VNG), Saskia Bonte en Annelies Nass (werzaam voor de gemeente Arnhem)
Wat moet en wat mag je als gemeente met vroegsignalen op de naam en/of het adres van een bedrijf? Hoe spreek je ondernemers aan met je vroegsignaleringsaanpak? En wat heb jij als vroegsignaleerder in je rugzak om deze ondernemers te ondersteunen of de juiste weg te wijzen? Leer in deze praktische deelsessie met gastsprekers uit Arnhem hoe je vroegsignalering in kunt zetten als een kans om problematische schulden bij ondernemers te voorkomen.
1.3 De signaalroute: onderling inzicht in werkwijze gemeenten en vaste lasten partners
Samen de schouders onder vroegsignalering
Spreker: Anna van der Schors (Divosa)
Hoe kan vroegsignalering nóg effectiever? Zowel bij vaste lasten partners als gemeenten leven hier vragen over. VNG, NVVK en Divosa hebben daarom diverse 'signaalreizen' georganiseerd: gemeenten en vaste lasten partners krijgen inzicht in elkaars processen. Daardoor kunnen ze nagaan welke mogelijkheden er zijn voor verbetering, zowel in de eigen processen als in de samenwerking.
Tijdens deze deelsessie leren vaste lasten partners en gemeenten meer over elkaars werkwijze. Wat gaat vooraf aan het versturen van een signaal? En wat doet de gemeente nadat een signaal ontvangen is? We delen eerder opgedane inzichten en ervaringen én we gaan aan de slag met een verkorte variant van de signaalreis.
1.4 Wat moet ik met al die ‘crisismeldingen’?
Spreker: Ellen Hennekens (NVVK)
Gemeenten ontvangen in VPS en RIS ‘crisismeldingen’ van verhuurders, energiemaatschappijen en soms zelfs al van het drinkwaterbedrijf. Maar wat zijn dit voor een meldingen? Zit er verschil tussen de meldingen van de verschillende branches? Wat moet je als gemeente hoe dan ook oppakken? Moet je reageren? En zo ja, hoe snel? Wanneer is het een ‘bedreigende situatie’ en is actie binnen 3 werkdagen nodig? Tijdens deze deelsessie word je helemaal bijgepraat!
1.5 Inwoners nóg beter bereiken: de nieuwe communicatietoolbox
Sprekers: Mariëlle Fleuren en Naïma Kassttar (VNG)
Hoe bereik je inwoners nog beter? De nieuwe communicatietoolbox kan je hierbij helpen. VNG ontwikkelde de toolbox samen met gemeenten en inwoners. Tijdens deze deelsessie krijg je tips over hoe je de communicatietoolbox het beste in kunt zetten, zodat je op een eenduidige en effectieve manier kunt communiceren over vroegsignalering.
1.6 Help! Hoe voer ik een goed gesprek over de financiën?
Spreker: Neeltje van den Brand (trainingsacteur en ervaringsdeskundige)
“Ik heb toch al betaald?”
“Hoezo hebben jullie mijn gegevens?”
“Waar bemoei jij je mee?”
Hoe begin je een goed gesprek als vroegsignaleerder? Het eerste contact is vaak bepalend voor het verdere verloop. Maar je kunt te maken krijgen met weerstand en de emoties van inwoners met financiële problemen kunnen makkelijk hoog oplopen. Vaak praten ze er liever helemaal niet over. Hoe ga je toch het gesprek aan? ‘Oefenmens’ Neeltje van den Brand vertelt over haar eigen ervaringen en oefent met de deelnemers van deze sessie hoe je zo'n gesprek kunt voeren.
1.7 Vroegsignalen van zorgverzekeraars
Spreker: Reina Otto (Zilveren Kruis)
Vroegsignalen door zorgverzekeraars komen binnenkort binnen via VECOZO, hét digitale portaal voor communicatie in de zorg. De gegevens zullen vanuit VECOZO bij VPS (BKR) en RIS (Xxllnc) aangeleverd worden zodat gemeenten die verder kunnen opvolgen. Vanaf dat moment zal de wijze van signaalselectie én het doorgeven ervan met de benodigde informatievelden volledig gestandaardiseerd verlopen voor álle zorgverzekeraars. Het projectteam neemt je mee in de gemaakte keuzes en welke mogelijkheden dit biedt voor gemeenten.
Ronde 2
2.1 Van individu naar collectief met vroegsignaleringsdata
Spreker: Jessamy Balster (VIEWZ.)
Ben jij al goed op weg met je aanpak van vroegsignalering, maar heb je het gevoel dat je nog meer inwoners zou kunnen bereiken? Aan de hand van praktische voorbeelden laat VIEWZ. zien hoe je tot inzichten komt over de buurt en wijk door slim gebruik te maken van de data van vroegsignalering en het CAK. Zo kun je met een breder perspectief kijken naar individuele signalen. Op basis van deze inzichten kun je, parallel aan het individuele hulpaanbod, een collectieve aanpak ontwikkelen.
2.2 Kruip in de huid van een jongere (met een lege portemonnee)
Spreker: Gaby van Loon (NVVK)
Laat je vooroordelen achter en kruip in de huid van een jongere met een lege bankrekening. Hoe bereik je die jongere? Welke communicatie werkt wel (of juist niet)? Wat is nodig voor een passend hulpaanbod? We bespreken waardevolle inzichten uit onderzoek en praktijk. En samen verkennen we hoe je slim inspeelt op de belevingswereld van jongeren, zodat jij met direct toepasbare tips aan het werk kan.
2.3 Wat werkt bij Vroeg Eropaf?
Sprekers: Marjolein Odekerken (Verwey-Jonker Instituut) en Marlies van de Bunt (Bureau Bartels)
Wat werkt precies in de Vroeg eropaf-aanpak? Deze vraag staat centraal in het onderzoek naar de aanpak van de gemeente Amsterdam. Tijdens deze deelsessie krijg je praktische tips om inwoners effectiever te kunnen bereiken én begeleiden.
In het onderzoek (onderdeel van het NWO-onderzoeksprogramma ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’) wordt samengewerkt door de gemeente Amsterdam inclusief buurtteams Amsterdam, het CBS, Bureau Bartels, Verwey-Jonker Instituut en de Hogeschool Utrecht. Was je vorig jaar al aanwezig bij een deelsessie over dit onderwerp? Dit jaar hoor je nieuwe resultaten uit het onderzoek.
2.4 Terugkerende signalen: vaker erop af of business as usual?
Sprekers: Anna van der Schors (Divosa), Michiel Slot (gemeente Leiden) en Nicolle Huntink (gemeente Oost Gelre)
De cijfers liegen er niet om: bijna 4 op de 10 gemeenten ervaart het als probleem als het niet lukt om contact te krijgen met een inwoner, terwijl er wel steeds nieuwe signalen doorgegeven worden. Of er is wel contact, maar alle hulp wordt afgewezen. Wat doe je dan? Trek je alles uit de kast of laat je het juist rusten? De aanpak bij terugkerende signalen verschilt nogal per gemeente. Anna van der Schors gaat in gesprek met vertegenwoordigers van de gemeenten Leiden en Oost Gelre die bewust hebben nagedacht over hun aanpak.
2.5 Effectiviteit van vroegsignalering vergroten met toets op schuldhulpverlening
Sprekers: Ellen Hennekens (NVVK) en Jacomijn Kuiper (VNG)
'Het toetsen van vroegsignalen op afgeronde schuldtrajecten in de eerste zes maanden na de afronding traject' is een van de elementen van de basisdienstverlening voor schuldhulpverlening. Op welke manier kunnen gemeenten hier invulling aan geven, zowel bij lopende als afgeronde trajecten? Wat is het belang voor de vaste lasten partner? En vooral: hoe kunnen een goed uitgevoerde toets en de opvolging hiervan de effectiviteit van vroegsignalering én schuldhulpverlening vergroten en zorgen dat inwoners zo goed mogelijk ondersteund worden? In deze deelsessie krijg je antwoorden op deze vragen en kun je ervaringen uitwisselen.
2.6 Vroegsignalering en andere culturen: de Cultuur-Sensitieve Methodiek
Spreker: Bahattin Turkoglu (De Schie)
Hoe voer je het gesprek met Nederlandse burgers met een migratieachtergrond? Het is goed om rekening te houden met de culturele achtergrond, maar een goed bedoelde aanpak kan ook een valkuil worden: het individu moet altijd centraal staan. Bahattin Turkoglu, algemeen coördinator bij de multiculturele financiële hulpverlener De Schie en finalist van de verkiezing van Financiële hulpverlener 2024, wijdt je in in de Cultuur-Sensitieve Methodiek. Hij geeft tips en tricks en leert je om vooroordelen en generalisaties over de ik- en wij-cultuur los te laten.
2.7 NVVK Expeditie Vroegsignalering: samen op ontdekkingstocht
Sprekers: Nico Wuarbanaran (NVVK), Klaas van Krieken (Highberg), Nikki van Boekel en Selma Sattay (deelnemers van team De Gladiolen uit Nijmegen, winnaars van de laatste Expeditie Vroegsignalering)
Maak kennis met de NVVK Expeditie Vroegsignalering en ga mee op een interactieve reis. Tijdens deze deelsessie hoor je alles over de resultaten van de eerste Expeditie, die eerder dit jaar is afgerond. Tijdens een kort spel ervaar je de kracht van teamwerk. Ook ontdek je hoe de Expeditie kan helpen bij het uitdenken van meer effectieve strategieën voor vroegsignalering. Loop je samen met ons warm voor deelname aan de eerstvolgende editie?