Meer aandacht nodig voor zzp’er op zoek naar schuldhulp
Het programma Kwesties op NPORadio1 besteedde op 19 januari aandacht aan schuldhulp voor zzp’ers. De uitzending maakte duidelijk dat er nog veel winst te behalen valt in deze tak van schuldhulpverlening.
NVVK-bestuurslid Jeanette Meersma, mede-eigenaar van Kram & Meersma Schuldhulpverlening (Assen, Huizen, Hengelo) was een van de geïnterviewden. Ook te gast in de uitzending: ervaringsdeskundige en ambassadeur voor ‘Kom uit je Schuld’ Marc Mulder en de Kamerleden Wörsdörfer (VVD) en Van Kooten (onafhankelijk Kamerlid).
Huilend thuisgezeten
Marc Mulder schetste hoe moeilijk het is om als ondernemer toe te geven dat het niet goed met je gaat. “Een ondernemer is iemand die geslaagd en succesvol is. Mensen gaan ervan uit dat je geld hebt. Dat is het beeld dat leeft. Het is lastig om daar niet aan te voldoen en er open over te zijn dat je schulden hebt.”
Hij moest zijn winkel in bordspellen sluiten en bleef achter met hoge schulden. “Ik heb huilend thuisgezeten omdat ik niet wist hoe ik eten moest kopen voor mezelf en voor mijn kinderen. Ik heb giften van de kerk gekregen om boodschappen te kunnen doen, daarna ging ik naar de Voedselbank. Mijn eigenwaarde en zelfvertrouwen was op een gegeven moment compleet weg.”
Gedwongen zzp'er
Marc Mulder werkt nu voor hulpverlener Rijnstad. Daarvoor bezoekt hij mensen van wie vermoed wordt dat ze schulden hebben. Bijna eenvijfde van die groep is zzp’er, vertelt hij in de uitzending van Kwesties. En onder hen zijn er veel die ‘gedwongen zzp’er’ zijn, omdat ze anders niet meer het werk kunnen doen waarvoor ze eerder in loondienst waren.
Schuldhulpverlener Jeanette Meersma stelt in de uitzending dat de hulp voor deze groep niet op orde is. “Van de 355 gemeenten in Nederland is het bij minder dan een derde goed geregeld”, aldus Meersma. Voor de andere gemeenten geldt: heb je een eigen bedrijf en zoek je hulp bij schulden, dan is het moeilijk om de goede hulp te vinden. “Bij slechts 27 gemeenten kom je als ondernemer via de gemeentelijke website uit op de goede plek. Dat is te weinig.”
Van de mensen met problematische schulden is 1 op de 3 zzp’er, vertelde Meersma aan Kwesties-presentator (en oud-wethouder in Rotterdam) Marianne van den Anker. “Gemeenten adviseren vaak: stop met je onderneming, dan kun je daarna schuldhulpverlening krijgen.”
Kopje onder laten gaan is doodzonde
VVD-Kamerlid Wörsdörfer vindt die reactie niet goed. “Schijn-zzp’ers kunnen beter stoppen, maar een echte ondernemer wil gewoon verder. Een onderneming kopje onder laten gaan vanwege schulden vind ik doodzonde.” Hij vindt dat gemeenten hun kennis op orde moeten brengen of gespecialiseerde bureaus inhuren.
Gemeenten hanteren uiteenlopend beleid, bleek uit het programma. De uitzending vond plaats vanuit Gouda. Die gemeente stuurt ondernemers met schulden naar een plaatselijke vrijwilligersorganisatie, meldde presentator Marianne van den Anker.
Tweede Kamerlid Femke van Kooten wijt het wisselende beeld bij gemeenten aan de totstandkoming van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Van Kooten: “In 2012 was er wat verwarring omdat in de wet zou staan dat de gemeentelijke verplichting om hulp te geven, niet voor zelfstandigen zou gelden. Gelukkig heeft de staatssecretaris vorig jaar nog eens duidelijk gezegd dat gemeenten verplicht zijn particulieren én zzp’ers te helpen. Daar is toen ook 90 miljoen euro voor gereserveerd. Maar dat geld is niet geoormerkt voor de hulp aan zzp’ers.”
Lege handen
Van Kooten probeerde dat recent in een motie toch voor elkaar te krijgen, maar die motie kreeg onvoldoende steun in de Kamer. Jeanette Meersma betreurt het dat de motie niet aangenomen werd. “Nu kan de gemeente blijven zeggen: als wij liever extra lantaarnpalen op een bedrijventerrein zetten, gebruiken we het geld daarvoor. Dan blijft de schuldhulpverlening met lege handen achter”.
“Ik geloof niet dat het zo gaat”, reageerde Wörsdörfer in de uitzending. Hij steunde de motie van Van Kooten niet. “Het is duidelijk dat gemeenten ook verantwoordelijk zijn voor de hulp aan ondernemers met schulden. Zij moeten gewoon leren om dit beter te doen”.
Volgens ex-ondernemer Marc Mulder, nu vroegsignaleerder voor Rijnstad, lijkt het onderwerp voor veel gemeenten toch te complex. “Ik zie dat gemeenten ondernemers doorsturen naar vrijwilligers. Ik adviseer ze daarom ook zelf maar. Er is wel een bureau waar ondernemers terechtkunnen, maar dan moeten ze zelf alles voorbereiden."
Ondernemen moet je leren
In de preventie moet er meer gebeuren, vindt Mulder. “Het ondernemersdiploma is afgeschaft, maar veel mensen die zzp’er worden hebben geen idee wat ze doen.” Jeanette Meersma bevestigde dat. “Ik zie elke dag zzp’ers die niet weten waar ze mee bezig zijn. Ze hebben een bepaalde vaardigheid, die beheersen ze heel goed, maar ondernemen moeten ze nog leren. Dat levert schade op. Die kan door ons opgelost worden, maar het is beter om preventief mensen te leren hoe ze dit anders kunnen doen.”
Meer lezen?
- Kram & Meersma Schuldhulp voor ondernemers
- Trouw: Zzp’ers die in de schulden zitten, stuiten op een gesloten loket
- Binnenlands Bestuur: Zelfstandige ondernemers en schuldhulpverlening
