Minder geld? Liftjeleven helpt
Goed omgaan met geld, groen en gezondheid, dat is in een notendop wat het lifestyleprogramma Liftjeleven deelnemers biedt. Bewindvoerder en schuldhulpverlener stichting CAV, aangesloten bij de NVVK, gaat het zeven jaar bestaande programma verder uitrollen in Nederland.
Deelnemers aan een Liftjeleven-groep werken aan thema’s die voor hen zelf belangrijk zijn. Bij de start schrijft iedereen op wat ze graag anders willen op financieel gebied, op het gebied van gezondheid en welzijn én voor het milieu. Alle deelnemers – inclusief de begeleiders – leggen zichzelf taken en huiswerk op en geven elkaar feedback en tips bij het realiseren van concrete doelen. Een groep bestaat uit ongeveer acht personen die elke week bij elkaar komen met een speciaal getrainde begeleider.
Het werkt, concludeert universiteit
De universiteit van Maastricht onderzocht de effectiviteit van Liftjeleven, dat aangeboden wordt vanuit de stichting LIFT. Conclusie: het programma verandert mensen echt. Ze kunnen beter met geld omgaan, zijn meer tevreden over het leven en zichzelf en zeggen een gezonder, milieuvriendelijker en socialer leven te leiden.
Tijdens een masterclass ter gelegenheid van de overdracht van stichting LIFT aan stichting CAV hield NVVK-voorzitter Marco Florijn een lezing over het effect van interventies in het sociale domein.
Context begrijpen
“De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft er onderzoek naar laten doen”, vertelde hij. “De uitkomst was dat slechts 1,79 % effect heeft. Dat komt omdat veel interventies bestaan uit zenden, kennisoverdracht, voorlichten. Dat blijkt vaak niet te landen. Ook omdat de context niet altijd meegenomen wordt. Een programma om te stoppen met roken slaagde in 2/3e van de wijken niet omdat mensen je daar een softie vonden als je niet meer rookte. De stoppers leefden misschien wel beter, maar het sociale effect was niet positief.
Je moet dus de context begrijpen om sociale interventies duurzaam te laten zijn. Dat zie je ook bij het toeslagenbeleid van de overheid: als dat niet verandert, kun je je afvragen of je op het gebied van schuldhulpverlening wel voldoende effect kan sorteren.”
Samenwerking overheid en bedrijfsleven
Florijn wees meer knelpunten aan op financieel gebied. “Incasso-organisatie Flanderijn concludeert uit onderzoek dat Nederlanders weinig compassie hebben met mensen in schulden. De basishouding is: ik moet mijn rekeningen toch ook betalen? Mensen begrijpen niet dat het samenhangt met andere problemen, dat mensen met schulden hun leven niet op orde hebben.
De grote schuldeisers beginnen dat wel in te zien, daar neemt het draagvlak toe om mensen in schulden te helpen. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is ook nodig om sociale interventies zoals Liftjeleven tot een succes te maken”.
Leven met minder geld
Dr. Jeanine Schreurs, de bedenker van het programma, vertelde de deelnemers aan de masterclass haar levensverhaal. Door ziekte en een arbeidsconflict dreigde ze op 45-jarige leeftijd arbeidsongeschikt verklaard te worden. Omdat ze niet de rest van haar leven thuis wilde zitten met een uitkering, stapte ze vrijwillig uit de procedure om afgekeurd te worden. Daarmee zag ze af van een uitkering én een pensioenregeling. Een besluit met grote financiële consequenties.
“We kwamen zonder inkomen te zitten, terwijl ik kostwinner was in ons gezin”, vertelde ze. “Ik ben er later fysiek en financieel weer bovenop gekomen, maar ik heb dus zelf meegemaakt wat het betekent om met minder geld te moeten leven”.
Schreurs vond zichzelf opnieuw uit, ging studeren en promoveerde op het onderwerp ‘Living with less, prospects for sustainability’. Haar uitgangspunt: met minder geld gaan leven betekent niet automatisch dat je ook minder geld hebt. Het kan ook een vrijwillige keus zijn omdat het gezonder en duurzamer is.
Positiever levensgevoel
Het promotieonderzoek van Schreurs vormt de theoretische basis onder het Liftjeleven-programma. Mensen met verschillende achtergronden komen 12 keer bij elkaar in een groep, krijgen huiswerkopdrachten mee en leren zo actief een nieuwe levensstijl aan.
Inmiddels namen 1400 mensen deel aan lokale groepen, die aanvankelijk bekendstonden onder de naam ‘Budgetkringen’. Deelnemers geven aan dat hun huishoudboekje op orde komt, ze worden kostenbewust, hun koopgedrag verandert, hun sociale leven verbetert en ze denken positiever over het leven in het algemeen.
Tijdens de bijeenkomst vertelden ervaringsdeskundigen Satcha Maduro en Stella de Swart, beiden oud-cliënt van CAV, over leven met schulden en weinig geld. Satcha had graag in een Liftjeleven-groep meegedaan als dat haar indertijd aangeboden was, vertelde ze. “Niet in de periode dat ik schulden had, dan heb je de rust er niet voor. Maar wel daarna, toen ik eenmaal in een schuldregeling zat.” Liftjeleven is dus een goede optie om duurzame gedragsverandering te bereiken nadat een akkoord is bereikt met schuldeisers.
Stella de Swart wil graag ambassadeur worden voor het concept, bood ze aan tijdens de bijeenkomst. Leven met weinig geld heeft haar veel geleerd. “De periode in mijn leven waarin ik in armoede leefde en schulden had heeft me verrijkt. Ik had het niet willen missen”, zegt ze er inmiddels over.
De Swart is bezig met een boek over haar leven, en wordt regelmatig geïnterviewd over het onderwerp. De stichting Vrouw in de Media heeft haar zelfs genomineerd voor de Yougogirl-award 2019, een aanmoedigingsprijs voor vrouwelijke deskundigen die het afgelopen jaar zichtbaar zijn geweest in de media.
Meer preventie
De universiteit van Kyoto in Japan heeft Jeanine Schreurs een onderzoeksopdracht gegeven om na te gaan of het concept daar ook toepasbaar is. Daarvoor gaat ze tijdelijk in Japan wonen. Stichting CAV neemt stichting LIFT over omdat het concept naadloos past in de toekomstvisie van CAV. “We willen meer aandacht geven aan preventie”, vertelt directeur Erwin Bel over de achtergrond van de beslissing. “Mensen gaan met dit programma in een sociale context elkaar motiveren om hun levensstijl te verbeteren. Het is een moderne manier van financiële zorg verlenen.”
Zelf volgde hij het programma ook. Zijn conclusie: “Liftjeleven maakt je ervan bewust wat je echt belangrijk vindt. Het laat je anders denken, het leerde mij om af te zien van impulsaankopen. Door te minderen haal ik meer uit mijn leven. Je word je bewuster van wat je doet, het maakt je kritisch op je eigen gedrag en het laat je zien wat je voor de wereld kan doen.”
