Minnelijke schuldhulpverlening gebaat bij goed functionerende Wsnp
Mensen met schulden worden in Nederland eerst geholpen door hun gemeente. Als dat minnelijke traject ontoereikend blijkt, is er de Wsnp. Die beleidskeuze is goed, want de Wsnp is bepaald niet voor iedereen de beste oplossing.
De Nationale ombudsman bracht een rapport uit waarin hij ruimere toegang tot de Wsnp bepleit. We delen zijn pleidooi wanneer het gaat over de (kleine) groep kwetsbare hulpvragers die te gecompliceerd is voor minnelijke schuldhulp. Zij zijn gebaat bij een toegankelijke Wsnp. Maar over de mogelijkheden van minnelijke schuldhulp zijn wij positiever gestemd dan de opstellers van het rapport.
Persoonlijk failliet? Liever niet
Niet iedereen die schulden heeft hoeft persoonlijk failliet te gaan om van zijn schulden af te komen. De Wsnp is een mooie tussenoplossing en wat ons betreft geschikt voor specifieke gevallen. De minnelijke vorm van schuldhulp is volgens ons de enige manier waarop we de grote aantallen mensen kunnen helpen die in de coronacrisis onze hulp gaan vragen.
De ombudsman signaleert meerdere hobbels in de minnelijke schuldhulpverlening. Net als hij delen wij de zorg over de omgang met zogenaamde ‘fraudeschulden’. Overheidsschuldeisers werken in zo’n situatie niet mee aan regelingen. Dat etiket hindert dus snelle schuldhulp, terwijl het vaak onterecht wordt gehanteerd. Eerder hebben wij onze visie hierop al kenbaar gemaakt bij de wijziging van de Participatiewet.
Het rapport stelt ook voor een maximum termijn te hanteren waarbinnen duidelijk moet worden of een hulpvrager geholpen kan worden via het minnelijk traject. We zetten ons er graag voor in om dit voorstel verder uit te werken en na te gaan hoe dit in de praktijk vorm kan krijgen. Dat geldt ook voor het pleidooi in het rapport om te kiezen voor kwijtschelding op basis van een maatschappelijke kosten-batenanalyse.
Smal blikveld
De onderzoekers gingen er echter bij hun werk vanuit dat hulpvragers slechter af zijn als de instroom in de Wsnp daalt. Wie zo kijkt, versmalt zijn blikveld. Dat is merkbaar aan het eindresultaat.
NVVK-voorzitter Marco Florijn is in de onderzoeksfase ook geïnterviewd. “De dalende instroom in de Wsnp zegt wat ons betreft niet veel over goede of slechte schuldhulpverlening in Nederland”, vertelde hij de onderzoekers. “In de twintig jaar dat de Wsnp bestaat is het minnelijk traject steeds belangrijker geworden. De focus ligt ook daar. Als er mensen vastlopen is daar wat op te lossen. Een grotere instroom in de Wsnp maakt niet dat er ook goede schuldhulp wordt verleend.”
Zelf in control
De Wsnp is gericht op maximale inspanning voor schuldeisers. Het is een ‘once in a lifetime’-kans om uit de schulden te raken. Het minnelijk traject is meer gericht op de klant, op gedragsverandering en op snelle en doelmatige sanering. Burgers zijn zo snel als mogelijk weer volledig zelf in control. De gemeentelijke hulp kan bovendien breder kijken. Een goede hulpverlener stelt zichzelf de vraag: wat is hier nog meer aan hulp nodig, behalve het regelen van de schulden? Die aanpak verdient de voorkeur boven een zwaar, kostbaar wettelijk traject met een nauwe focus.
Aan de onderzoekers schetsten we verschillende oplossingsmogelijkheden voor de problemen die zij onder de loep namen. Ook nu we kennis genomen hebben van het eindrapport, bieden die wat ons betreft het meeste perspectief om Nederlanders met problematische schulden te helpen.
NVVK-Arrangement versnelt
De oplossingen die wij voor ogen hebben zijn:
- versnelling aan de voorkant door samenwerking met schuldeisers, met meer convenanten, in combinatie met Collectief schuldregelen en het Schuldenknooppunt.
- meer saneringskredieten verstrekken, waardoor de klant centraal komt en niet de juridische afwikkeling. Bijna iedereen die een saneringskrediet krijgt, lost dit succesvol af en is daarmee uit de schulden.
Dit pakket komt samen in het NVVK-arrangement. Dit webinar vertelt hoe dat werkt. Daarnaast verwachten wij veel van:
- onze inzet op kwaliteitsverbetering en bredere maatschappelijke samenwerking van onze leden mét beschermingsbewindvoerders. Dat zal tot veel meer schuldregelingen leiden, blijkt uit de resultaten die Rotterdam behaalde.
- inzet op verdere professionalisering van de uitvoerders in het veld, om het goede te doen voor de klant en regels te overstijgen. Goede voorlichting aan hulpvragers over minnelijke en wettelijke schuldsanering is daarbij essentieel.
- ruimte creëren bij de rechterlijke macht voor meer flexibiliteit, om de toegang tot de Wsnp te vereenvoudigen
Donderdagmiddagsessie: ‘Toegang tot de Wsnp’
Binnenkort hopen we een Donderdagmiddagsessie te organiseren over dit onderwerp. We buigen ons dan over de vraag hoe we de toegang tot de Wsnp kunnen verbeteren voor de groep hulpvragers voor wie dit de beste oplossing is. Houd hiervoor onze nieuwsbrief in de gaten. Geef je hier op voor een gratis abonnement.
Reageren? Mail info@nvvk.nl
