Kamer: maak anoniem gesprek over financiële zorgen mogelijk
Tijdens het periodieke Algemeen Overleg van de vaste commissie voor Armoede- en schuldenbeleid dienden Kamerleden meerdere moties in. Hieronder een overzicht met onze reactie.
Anoniem hulp vragen
Maak bij de gemeente anoniem contact mogelijk voor een eerste gesprek om vrijblijvend informatie en advies te krijgen. Dat bepleitten de Kamerleden Van Beukering (D66) en Van Dijk (SP) in een motie. Zij vroegen de staatssecretaris te onderzoeken of gemeenten hier behoefte aan hebben, die behoefte te faciliteren en te onderzoeken of daarmee inderdaad de instroom in de schuldhulpverlening verbetert. Deze motie is aangenomen.
We zijn blij met deze motie. Anoniem in gesprek kunnen gaan is een aanvulling op wat gemeenten nu doen. Het maakt schuldhulp laagdrempeliger. Het praat makkelijker als je niet meteen een stapel aanmaningen op tafel moet leggen en inzage moet geven in je persoonlijke financiën.
Toegang Wsnp verbreden
Als het minnelijke schuldhulptraject stagneert, zou het goed zijn als een ‘deskundige derde’ beoordeelt of het traject alsnog vlot getrokken kan worden, bracht het Kamerlid Bruins (ChristenUnie) in.
Bruins verzocht de staatssecretaris zijn voorstel te betrekken bij de bespreking van de Quick Scan van Bureau Wsnp. De staatssecretaris heeft al toegezegd dat ze die binnenkort naar de Kamer zal sturen.
Wat Bruins betreft kan de ‘deskundige derde’ ook beoordelen of de Wsnp een beter alternatief is voor de hulpvrager. Voor die extra werkzaamheden zou een Wsnp-bewindvoerder een vergoeding (‘toevoeging’) moeten kunnen aanvragen, aldus Bruins. Deze motie is aangenomen.
Stroef lopende trajecten met hulp van een derde weer vlot trekken, daar kan niemand tegen zijn. De toevoeging zal gefinancierd moeten worden door het ministerie van Justitie en Veiligheid. We zijn benieuwd of dit ministerie bereid is het aanbod voor gesubsidieerde rechtshulp uit te breiden.
Coulance bij tweede hulpverzoek
Wettelijk hebben gemeenten het recht mensen te weigeren die voor de tweede keer schuldhulpverlening nodig hebben. Dat is ongewenst, vinden de Kamerleden Van Beukering (D66) en Wörsdörfer (VVD). Zij vroegen in een motie “de regering om in overleg met de gemeenten te bevorderen dat gemeenten coulance betrachten ten aanzien van mensen met problematische schulden die reeds gebruik hebben gemaakt van schuldhulpverlening en daar wederom een beroep op willen doen”. Deze motie is aangenomen.
Volgens de Wgs mogen gemeenten inderdaad zelf de instroomcriteria bepalen. Net als de Kamerleden vinden we: wie nu buiten zijn schuld opnieuw in problemen komt, moet hulp kunnen krijgen. We ondersteunen daarom de oproep tot coulance.
Extra geld voor armoede en schulden
Het huidige regeerakkoord maakte incidenteel geld vrij voor armoede en schuldhulpverlening. Dat stopt in 2021. Groen Links-Kamerlid Renkema vroeg de staatssecretaris deze regeling met een jaar te verlengen. Deze motie is verworpen.
De PvdA-Kamerleden Van Dijk en Nijboer vroegen de regering te voorkomen dat gemeenten lokale belastingen moeten verhogen voor de bestrijding van armoede- en schuldenproblematiek. Deze motie is verworpen.
Linksom of rechtsom zal er extra geld beschikbaar moeten komen voor schuldhulp, is onze inschatting. Gemeenten moeten dit najaar alles op alles zetten om in contact te komen met mensen met beginnende betalingsproblemen. Lees daarover ook dit interview met NVVK-directeur Geert van Dijk. Ons advies aan gemeenten is: zoek extra middelen, er komen veel financiële zorgvragers aan. Amsterdam zet hierin wat ons betreft goede stappen.
Ervaringsdeskundigen om ogen te openen
Zet ervaringsdeskundigen in om bewindvoerders en andere professionals te helpen zich in te leven in de problemen die mensen in een schuldhulpverleningstraject ondervinden, bepleitte het Kamerlid Krol. De motie om een pilot te starten met een platform van ervaringsdeskundigen werd aangenomen.
Sinds ruim een jaar loopt al de campagne ‘Kom uit je schuld’, daar hebben ervaringsdeskundigen al een grote plek in. Deze campagne is gericht op het grote publiek. Een pool van ervaringsdeskundigen waar professionals hun voordeel mee kunnen doen, lijkt ons een goed idee. Zie als voorbeeld onze recente Dondermiddagssessie over werknemers met schulden, waar ervaringsdeskundige Michael Kaptein zijn verhaal deed. Wel denken we dat er al veel aanbod is op dit gebied. Inzicht in wie waar actief is, is eigenlijk voldoende.
Onderzoek kansrijke preventie-acties
VVD-Kamerlid Wörsdorfer wilde meer aandacht voor het ontwikkelen van kansrijke beleidsinterventies ter preventie van schulden. Hij vroeg staatssecretaris Van Ark om in samenwerking met partijen als het Nibud, de Hogeschool Utrecht en de WRR kansrijke beleidsinterventies te ontwikkelen om preventie van schulden voor genoemde groepen te bevorderen. Deze motie is aangenomen.
Preventie is goed, vooral wanneer het effect van een actie bewezen is. Ook op dit gebied is er al heel veel ontwikkeld; het komt eerder aan op doortastende uitvoering dan op het ontwikkelen van nieuwe ideeën, denken we. Maar elke activiteit om nieuwe instroom te voorkomen juichen we toe. Een brandmelder installeren kost minder geld dan de inzet van de brandweer.
Kredietrente lager
De maximale kredietrente gaat tijdelijk omlaag naar 10 %. Dat staat nog steeds in geen enkele verhouding tot de marktrente en 10 % lost het schuldenprobleem niet op maar verergert het, vond kamerlid Kuzu (DENK). Hij diende een motie in om de rente verder te verlagen. Deze motie werd verworpen.
Over dit onderwerp hebben we recent het ministerie van Financiën geadviseerd. Ook wij vinden dat de rente op kredieten gerelateerd zou moeten zijn aan de marktrente. De kostenstructuur van de Kredietbanken vraagt dan wel om compensatie door hun opdrachtgevende gemeenten. Zie voor een uitleg dit artikel.
BKR bij ministerie
Ook verworpen werd de motie van het Kamerlid Kuzu om het Bureau Krediet Registratie (BKR) ‘dichter bij de overheid te positioneren of die taken als overheid zelf uit te gaan voeren’. Volgens Kuzu is “de manier waarop het BKR te werk gaat niet altijd transparant en lijken de belangen van de schuldeisers voorop te staan.”
Ons standpunt is dat goed en onafhankelijk toezicht op het stelsel van kredietregistratie essentieel is. Daarom werken we er zelf aan mee, ook omdat we denken dat het helpt om nieuwe problemen te voorkomen. We zien ook dat het systeem soms ongewenste effecten heeft; het is goed dat daar aandacht voor is.
