'Present zijn, luisteren en geduld hebben'

Schuldhulp voor jongere vraagt brede blik

16 juni 2021

 Haar project bestaat al 10 jaar, en 76 % van de jongeren die binnenkomen stroomt op een goede manier uit. Een van de geheimen van de formule in Almere is dat de jongere zelf zijn trajectbegeleider kiest. ‘We gaan ook goed na of iemand gemotiveerd is’, vertelde Lanzaat. ‘Maar het allerbelangrijkste wanneer je jongeren met schulden gaat helpen is: de jongere zíen, goed naar hem luisteren en echt present zijn. Samen eens een wandelingetje maken en snel op appjes reageren bijvoorbeeld.’

Wat niet werkt 

Ze weet ook wat niet werkt: pushen, kritiek spuien na een niet-nagekomen afspraak. Beter is om zorgvuldig na te gaan hoe het kwam dat de jongere er niet was, en samen afspreken hoe je de volgende keer wel tot een goede afspraak komt.

Learn2Work maakt gebruik van de mogelijkheden van het JongerenPerspectieffonds. ‘Ik zeg altijd tegen een jongere: dit is een cadeautje wat je krijgt’, schetste Lanzaat haar omgang met het JPF. ‘Je krijgt een nieuwe toekomst, zonder schulden. Wat vind je ervan, gaan we hier samen in verder? De kunst is om daarna ook voldoende geduld te hebben en niet te snel te gaan.’

Alle leefdomeinen in beeld

Rowan Noomen van het JPF deed uit de doeken hoe het JPF werkt. De filosofie is om aandacht te hebben voor alle leefdomeinen: hoe woon je, hoe leef je, welke schulden heb je? Jongeren tussen de 18 en 27 jaar kunnen er een beroep op doen, een gemiddeld traject neemt 18 maanden in beslag. De jongere krijgt één trajectbegeleider die alle hulp regisseert. ‘Wanneer je dit in je gemeente gaat doen, vraag het een goede samenwerking tussen trajectbegeleiders en schuldhulpverleners’, merkte Noomen op.

In Den Haag, dat het JPF ontwikkelde, bespaarde de gemeente 22.000 euro per jongere op kosten die anders gemaakt hadden moeten worden. Jongeren krijgen meer zelfvertrouwen, 95 % slaagt erin nieuwe betaalachterstanden te voorkomen, en in Den Haag stroomde 49 % van de deelnemende jongeren uit de bijstand. Jaarlijks maken 150 jongeren daar gebruik van het JPF. Landelijk werken inmiddels 15 gemeenten met het concept, waarbij ze er soms zelf een andere naam aan geven.

Afloscapaciteit studenten daalde

Schuldenspecialist Marion Bijveld van Stimulansz deed tijdens de sessie uit de doeken hoe een aantal wetswijzigingen ervoor zorgen dat de afloscapaciteit van studenten flink gedaald is. Het gevolg is dast schuldeisers mogelijk minder snel akkoord gaan, terwijl een dwangakkoord of een Wnsp-aanvraag niet gehonoreerd wordt omdat niet voldaan kan worden aan de inspanningsverplichting. Ze presenteerde ook een aantal oplossingsrichtingen, waaronder de optie van een beroep op het JPF.

De sessie werd geopend door docent Aisa Amagir, die vorig jaar promoveerde op de financiële geletterdheid van 15-jarigen. Ze ontwikkelde een pakket met 8 lessen die jongeren leren om toekomstgericht te denken en spaardoelen vast te stellen. Het lespakket blijkt een effectief middel om jongeren zich hierin te laten ontwikkelen. 

Daarnaast vertelde ook Lovijah Veldt, medewerker van stichting JAM in Arnhem, over haar werk. Stichting JAM is een vrouwenorganisatie die zich inzet voor meiden en vrouwen, met als expertise het moederschap. De stichting richt zich op meerdere leefgebieden: opgroeien & opvoeden, onderwijs & scholing, werk en inkomen & schulden, veiligheid en zelfontwikkeling en zelfontplooiing.

Veldt is ook buddy bij Opr€cht, een Arnhemse organisatie die jongeren inzet als buddy. Deze jongeren helpen jongeren met schulden om bij de juiste plekken te komen om zo samen de problemen aan te pakken. Opr€cht gelooft in de kracht van jongeren die elkaar helpen. 'Het is belangrijk om samen met alle partijen jongeren te helpen mee te doen in de samenleving. Hiervoor is het voorkomen en oplossen van schulden belangrijk', aldus Opr€cht.

Bekijk hier de presentaties van de sessie

• Aisa Amagir (pdf, 639 kB)
• Marion Bijleveld (pdf, 1,2 MB)
• Rowan Noomen (pdf, 1,2 MB)