Okkerse & Schop Advocaten is een allround mkb-advocatenkantoor met vestigingen in Almere en Lelystad. Phuong Nguyen adviseert er al bijna 22 jaar ondernemers. Ze denkt strategisch mee als het goed gaat met een ondernemer, maar is ook betrokken bij (dreigende) faillissementen. ‘Die kwamen 14 jaar geleden vaker voor. Ik concludeerde dat een faillissement vaak niet nodig zou zijn als ondernemers al eerder met hun schulden geholpen zouden worden. Om dat te bereiken hebben we de samenwerking met de externe partijen verstevigd. We voerden gesprekken met gemeenten en de provincie over een samenwerking om ondernemers in het zadel te houden.’  

Mr. Phong Nguyen

Het hele speelveld overzien

‘Zo zijn we op ons kantoor namens gemeenten minnelijke schuldhulpverlening voor mkb-ondernemers gaan aanbieden, als aanvulling op onze juridische diensten in het ondernemingsrecht en insolventierecht’, zegt Nguyen. ‘Door de combinatie van schuldhulpverlening en juridische expertise overzien wij het hele speelveld. Het is een wirwar van regelingen, mogelijkheden en tegemoetkomingen die niet elke schuldhulpprofessional altijd even goed op zijn netvlies heeft. Laat staan elke ondernemer. Verder heb ik ook een koffer met allerlei wettelijke procedures achter de hand als crediteuren niet meewerken.' 

'We hebben onze kennis gedeeld met allerlei partijen: gemeenten, schuldhulpverleners, maar ook banken, accountantskantoren en de fiscus. Het gevolg was dat naast banken, accountantskantoren en ondernemersloketten zelfs de Belastingdienst naar ons ging doorverwijzen. Ondernemers in zwaar weer denken niet uit zichzelf aan een advocaat. Maar wel als een bank of boekhouder ze daarop wijst. Die partijen zien de problemen bovendien al eerder aankomen.’ 

Weg met rechtsongelijkheid 

‘Dwangakkoordprocedures waren voorheen kansloos als het om een ondernemer ging, want de fiscus deed in beginsel nooit mee. Toen steeds meer bedrijven in de schulden kwamen, dwong de rechtbank de Belastingdienst steeds vaker tot medewerking. We hebben zelf via procedures bij de Raad voor de Rechtsbijstand moeten bedingen dat ondernemers daarvoor een toevoeging kregen, een tegemoetkoming voor de advocaatkosten. En niet alleen bij zakelijke crediteuren, zoals aanvankelijk het geval was, want dat kon ik echt niet uitleggen.’ 

Nguyen hekelt ook andere vormen van rechtsongelijkheid. ‘Het is onbegrijpelijk dat Wsnp-toelatingen bij de rechtbank X makkelijker worden toegewezen dan bij rechtbank Y. Of dat sommige gemeenten nog steeds geen schuldhulp voor ondernemers, bieden ondanks de wettelijke basis die de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening daarvoor legt.’ 

Meer aandacht en coulance 

Door corona is er volgens Nguyen wel meer aandacht gekomen voor ondernemers met schulden. ‘Onder druk en kokend water is de Wet homologatie onderhands akkoord, de WHOA, versneld ingevoerd. Die helpt ondernemers hun schulden te reorganiseren of herfinancieren. Ook zijn er andere regelingen, subsidies, procedures en tegemoetkomingen gekomen. Positief natuurlijk, maar het komt de transparantie niet ten goede. Je hebt specialisten nodig om de mogelijkheden te kunnen overzien en de juiste strategie in te zetten.'

De Belastingdienst publiceerde op 1 oktober 2022 een nieuwe Leidraad voor ondernemers. Daarin staat dat de Belastingdienst gaat meedenken met ondernemers, onder meer door haar preferente positie (een dubbel uitdelingspercentage) op te geven. Nguyen: ‘Daar ben ik blij mee, maar ik merk bij de eerste zaken wel dat het in de praktijk nog niet zo soepel loopt.’ 

Kansen door corona 

Nguyen constateert ook dat ondernemers zich sinds corona minder schamen voor hun geldproblemen. ‘Iedereen heeft het nu moeilijk. Ze durven daardoor eerder hulp te vragen. Op dit moment maken veel ondernemers de balans op. Ze laten zich informeren hoe groot hun belastingschuld door corona eigenlijk is. Vaak veel hoger dan gedacht, omdat ze NOW-gelden soms moeten terugbetalen. Vaak is dat bedrag ook niet binnen de verruimde terugbetaaltermijn van 7 jaar van de fiscus op te brengen. Andere ondernemers komen in de problemen door de gestegen energietarieven en /of hogere inkoopkosten. Deze groepen kunnen we met schuldhulp vaak in het zadel houden.’ 

Nguyen bepleit het huidige momentum te gebruiken. ‘De voorspelde hausse aan faillissementen in 2023 kunnen we deels voorkomen. Door meer aandacht te vragen voor schuldhulp voor ondernemers en door de meerwaarde ervan te laten zien. Verder moeten ketenpartners goed samenwerken en naar elkaar doorverwijzen. De grootste uitdaging is dat de ondernemer de specialisten in schuldhulp weet te vinden die alle mogelijkheden van wetten regelingen, regelementen en procedures voor ze kunnen benutten.’   

Wat moet de NVVK doen? 

Wat is daarbij de rol van de NVVK volgens Nguyen? ‘Aansturen op goede en vlotte schuldhulp voor ondernemers.  Het kost vaak nog zoveel tijd voor je in het schuldhulptraject stappen kunt zetten. Die tijd hébben ondernemers met problemen vaak niet. Verder is het belangrijk goede voorbeelden te delen en leden en bij de NVVK aangehaakte partners op de hoogte te houden van actuele ontwikkelingen. Ik durf wel te zeggen dat niet alle specialisten in ondernemersschuldhulp even goed op de hoogte zijn van de nieuwe regelingen! Een vorm van permanente educatie zou dus welkom zijn. Daarnaast natuurlijk bijhouden of de toezeggingen van bijvoorbeeld Belastingdienst in de praktijk ook waargemaakt worden. En waar iets niet loopt, het gesprek aangaan of lobby voeren voor verbetering.’ 

Kortom, ook bij ondernemers moet de NVVK inzetten op betere hulp en preventie, stelt Nguyen. 'Schuldhulp voor ondernemers is complex, maar het levert potentieel ook veel op.' Zo wist Nguyen door goede samenwerking met onder meer gemeenten en provincie een bedrijf met 100 medewerkers ondanks liquiditeitsproblemen overeind te houden. ‘Dat is nou de meerwaarde van ketenpartijen die goed op elkaar zijn ingespeeld’, constateert ze.

Schuldhulp voor ondernemers