Overslaan en naar de inhoud gaan

Beleid ligt op koers, accent op groter bereik

Derde Voortgangsrapportage Armoede en schulden

Beleid ligt op koers, accent op groter bereik

2 juli 2024

In een laatste brief aan de Kamer rapporteert demissionair minister Schouten voor Armoedebeleid over de voortgang van het kabinetsbeleid inzake geldzorgen, armoede en schulden. De brief geeft ruim aandacht aan de basisdienstverlening, het initiatief om het aanbod aan schuldhulpverlening in heel Nederland gelijk te trekken.

Volgens Schouten ligt het door haar ingezette beleid nog steeds op koers om de drie doelstellingen die het vorige kabinet stelde te behalen:

  • Een halvering van het aantal mensen in armoede in 2030.
  • Een halvering van het aantal kinderen dat in armoede opgroeit in 2025.
  • Een halvering van het aantal huishoudens met problematische schulden in 2030.

Bereik hulp vergroten

In haar laatste Voortgangsrapportage beschrijft Schouten de initiatieven die hieraan bijdragen. Om mensen met geldzorgen eerder te bereiken is ‘samenwerking met informele partners met fijnmazige (informele) netwerken in de samenleving’ essentieel, schrijft Schouten. ‘Deze vindplaatsen zijn plekken waar mensen elkaar fysiek ontmoeten, zoals huisartsen, scholen, de werkvloer, religieuze instellingen, vrijwilligersorganisaties of het sociaal werk.’

Verbinding medisch en sociaal domein

Zowel Divosa als VNG werken met geld van het ministerie aan versteviging van de contacten met ‘informele partners’. Met VWS werkt het ministerie van Sociale Zaken aan verbetering van de verbinding tussen het medische en sociale domein.

Onze vereniging kent ook leden die vanuit eigen initiatief verbindingen leggen met de lokale informele sector. Denk aan het samenwerken met vrijwilligersorganisaties zoals ons lid Stadsring dat doet. Of aan de verbinding met de zorg, waar onder andere ons lid Stichting CAV met haar bewindvoerders aan werkt.

Over vroegsignalering schrijft Schouten dat in 2023 118.000 mensen bereikt werden door gemeenten. Een jaar eerder waren dat er 95.000. Gemeenten krijgen sinds april 2023 ook ‘eindelevering-signalen’ binnen van energiebedrijven. Wanneer gemeenten vervolgens contact zoeken met de inwoner, lukt het bij 28 % om ze daadwerkelijk te bereiken.

Laagdrempelige hulp, deurwaarders, Schuldenknooppunt

De Voortgangsrapportage neemt de lezer verder in vogelvlucht mee langs een reeks aan voorgenomen en ingezet beleid:

  • Vroegsignalering van betalingsachterstanden voor de eigen bijdrage binnen de Wmo en de Wet langdurige zorg (experiment start begin 2025)
  • Aanscherping van het toezicht op buy now, pay later-aanbieders in de aanloop naar gewijzigde wetgeving eind 2025
  • Een verkenning naar de herziening van de civiele invorderingsketen (verslag van de eerste uitkomsten wordt voor het zomerreces naar de Kamer gestuurd).
  • Gerechtsdeurwaarders inzetten om ‘inwoners met bovenmatige schulden actief door te verwijzen naar de gemeentelijke schuldhulpverlening’. Deze pilot loopt tot eind mei 2025, dit najaar komt er een tussenevaluatie.
  • Om meer hulpvragers te bereiken hebben veel gemeenten laagdrempelige inlooppunten. Het ministerie onderzoekt welke kenmerken zo’n inlooppunt succesvol maken. Dat onderzoek komt naar verwachting volgend voorjaar uit.
  • Met het oog op het veiligstellen van een bestaansminimum doen de partijen die samenwerken in de Clustering Rijksincasso (CRI) onderzoek naar een gezamenlijke norm. Hierbij zijn het CAK, CJIB, DUO, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, het UWV, de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur en de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland betrokken.
  • Voor bovenstaande partijen geldt ook dat wanneer je ze geld schuldig bent, dat vanaf eind 2025 makkelijk te vinden is in het Vorderingenoverzicht Rijk.
  • Voor het Schuldenknooppunt start het ministerie een verkenning om na te gaan of een publiek eigenaarschap van het Schuldenknooppunt mogelijk is en wat daarvoor nodig is. Doel is de plek die het Schuldenknooppunt nu inneemt ook voor de toekomst te borgen.

Actieplan Basisdienstverlening

Om inhoud te geven aan de bestuurlijke afspraken inzake basisdienstverlening publiceren VNG, Divosa en de NVVK een actieplan. Daarin worden de verschillende onderdelen van basisdienstverlening verder uitgewerkt. De Voortgangsrapportage schrijft erover: ‘Het actieplan bestaat uit factsheets. In deze factsheets wordt weergegeven hoe de uitvoering aan de slag kan gaan met de verschillende elementen uit de basisdienstverlening.’

‘Een aantal van deze elementen kan direct door gemeenten worden aangeboden aan hun inwoners, bijvoorbeeld het aanbieden van begeleiding en het bieden van een saneringskrediet. Andere elementen kunnen nog niet door gemeenten worden ingevoerd. Deze elementen moeten nader uitgewerkt worden.’

Basisdienstverlening zonder logos 750 x 500pxanders

Eenvoudiger maken

‘Voorbeelden hiervan zijn het faciliteren van laagdrempelige toegang tot de hulpverlening en het voorkomen dat inwoners informatie moeten aanleveren voordat een dossier compleet is. De te beantwoorden vraag is of we dit niet eenvoudiger kunnen inrichten en wat de grenzen van wet- en regelgeving hierin zijn.’

‘Bij de uitwerking van deze elementen wordt gekeken naar best practices op het gebied van schuldhulpverlening zoals de routekaart Financiële Zorgen van de VNG. Alle elementen worden uitgewerkt in factsheets waarbij wordt uitgelegd wat de partijen verstaan onder het element én wanneer de verwachting is dat het element geïmplementeerd kan worden door gemeenten. Het actieplan is volgens planning voor het zomerreces gereed.’

Lees hier de Voortgangsrapportage Aanpak geldzorgen, armoede en schulden

Dit bericht verschijnt op de dag dat het nieuwe kabinet aantreedt. Op LinkedIn bedankten we minister Schouten voor haar inzet op haar portefeuille.