Vroegsignalering is daarmee in potentie een zeer succesvol middel om het bereik van schuldhulpverlening onder de 726.000 Nederlanders met problematische schulden te vergroten. Gemeenten gaan er wel heel verschillend mee om, blijkt uit onderzoek van Divosa-beleidsadviseur Anna van der Schors.

Drinkwaterbedrijven gingen meer melden

In de eerste helft van dit jaar ontvingen gemeenten in totaal 416.000 signalen van verhuurders, zorgverzekeraars en energie- en drinkwaterbedrijven. Daarvan was 18 procent afkomstig van drinkwaterbedrijven. In dezelfde periode vorig jaar was dat nog 9 procent. Het aantal signalen steeg met 11 %; naar verwachting wordt in 2024 voor het eerst het aantal van 1 miljoen signalen per jaar gehaald. 

Divosa-beleidsadviseur Anna van der Schors analyseerde de cijfers en presenteerde ze op 2 oktober op de Landelijke bijeenkomst Vroegsignalering. 

Anna van der Schors

‘Doe onderzoek naar uitgevallen signalen’ 

Uit een analyse van de activiteiten van gemeenten blijkt: 

• Een minderheid van de gemeenten kondigt na een vroegsignaal aan langs te willen komen: 42 % doet dit. 

• Slechts iets meer dan een kwart van de gemeenten probeert ook ‘s avonds contact te leggen met inwoners, telefonisch of door langs te gaan.

• Een aantal gemeenten hanteert rond vroegsignalen een koppeling met de Basisregistratie Personen (BRP). De koppeling checkt of de persoon die hoort bij het vroegsignaal echt in de gemeente woont. Maar deze koppeling werkt niet feilloos. Aan verbetering wordt gewerkt, maar op dit moment vallen er teveel signalen onterecht uit. Van de gemeenten die de koppeling gebruiken, laat een aanzienlijk deel na om verder onderzoek te doen naar de uitgevallen signalen. 'Die inwoners krijgen dus onterecht geen hulp aangeboden', aldus onderzoeker Anna van der Schors van Divosa.  

• Tegelijk concludeert Van der Schors dat contact leggen veel oplevert. 'Hoe meer pogingen gedaan worden, hoe groter de kans dat mensen bereikt worden'.

• 1 op de 5 meldingen resulteert in succesvol contact. Daarvan leidt 34 % tot acceptatie van hulp. Bereik én hulpacceptatie zijn procentueel ongeveer gelijk aan vorig jaar, maar gezien de toegenomen aantallen in absolute aantallen meegegroeid. Meer mensen worden bereikt en accepteren hulp.

Gemeenten zien waarde vroegsignalering 

Om de omgang met vroegsignalen werkbaar te houden hanteert 64 % van de gemeente een drempelbedrag qua betaalachterstand, gemiddeld is dat 75 euro.Een meerderheid van de gemeenten is positief over wat vroegsignalering oplevert. 59 procent vindt het succesvol, 2 procent noemt het 'zeer succesvol'.  

‘Schulden klein houden’ 

‘Een meerderheid vindt vroegsignalering een succes als mensen hierdoor de weg naar de gemeente weten te vinden als dat nodig is’, lichtte Van der Schors toe. Het klein houden en snel aanpakken van schulden wordt als tweede indicator van succes genoemd, ook door bijna de helft van de gemeenten.

Zie ook ‘Vroegsignalering: meer signalen van drinkwaterbedrijven’ (Divosa)

Hier een uitgebreid verslag van de Landelijke Bijeenkomst Vroegsignalering van dinsdag 1 oktober