Schuldregelen voor jongeren is onder andere complexer omdat er vaker sprake is van betalingen via 'tikkies', van bankfraude, van crypto-valuta en van onvoorspelbare inkomsten via streaming (bijvoorbeeld op TikTok). Opmerkelijk: in de uitvoering zien we vaker jonge (aankomende) moeders en zelfs minderjarigen die bij de hulpverlening aankloppen. 

Goed voorstel is overtuigend 

Veel deelnemers aan het overleg merkten op dat het hanteren van de vtlb-berekening bij jongeren in de praktijk lastig is. Vaak komt er een schuldregeling zonder afloscapaciteit uit. Schuldeisers zijn kritischer geworden op dit soort voorstellen in relatie tot de geboden begeleiding en de verlangde inspanning van jongeren.  

Tijdens het overleg bespraken de deelnemers hoe je een goed voorstel voor schuldeisers maakt.  

• Het is belangrijk kritisch te zijn op wat je wel of juist niet in het voorstel plaatst. Denk aan het (persoonlijke) verhaal van de jongere: wanneer is dat relevant?  

• Een schuldeiser moet uit het voorstel kunnen opmaken wat het aanbod is, waarom dit het maximaal haalbare is, en wat het perspectief is op een financieel gezonde toekomst. Persoonlijke factoren van een jongeren voeg je alleen toe als die iets bijdragen aan het bovengenoemde. 

• Het voorstel schrijf je niet alleen voor de schuldeiser. Het is ook de eerste stap in het overtuigen van de rechter. Om de gang naar de rechter te voorkomen helpt het contact op te nemen met een weigerende schuldeiser, bij voorkeur telefonisch. Op die manier kun je achterhalen waarom deze niet akkoord is. Vervolgens kan je in een heroverweging extra informatie toevoegen die je eerder misschien als overbodig beschouwde. 

• Het kan nuttig zijn de jongere te betrekken bij het opstellen van dit verhaal. Je laat de jongere hiermee als het ware 'solliciteren naar een schuldregeling' en je gebruikt de motivatiebrief meteen als aanknopingspunt voor de begeleiding. 

Weigert een schuldeiser medewerking, dan kom je via een dwangakkoord bij de rechter terecht. Die toetst of de jongere zich ‘maximaal inspant’ om zoveel mogelijk te betalen aan de schuldeiser.  De vraag is op welke manier deze maximale inspanning vorm kan krijgen. Kan ‘maximaal aflossen’ ook vervangen worden door ‘je maximaal inzetten voor duurzame financiële gezondheid’?Is  'afbreken van je opleiding en werk zoeken' dan altijd onvermijdelijk of kan het ook anders? 

Van ‘maximaal aflossen’ naar ‘maximaal inzetten’ 

Tijdens het overleg verzamelden we een aantal elementen waarmee je de 'maximale inspanning' ook in kunt vullen: 

• Verbetering van de financiële vaardigheden, zoals het volgen van een budgetcursus of periodiek inchecken met de (schuld)hulpverlening 

• Verhogen van de weerbaarheid van de jongere ten opzichte van verleidingen als 'beleggen in crypto', online gokken of 'uitgesteld betalen' 

• Het oplossen van problemen in andere leefdomeinen. Bijvoorbeeld: het volgen van therapie, het creëren van een rustiger thuissituatie of stappen zetten in de inburgering. 

• Intensief solliciteren, zorgen voor behoud van een baan óf het behalen van een startkwalificatie (studeren). 

• Het verrichten van een (maatschappelijke) tegenprestatie zoals vrijwilligerswerk of het volgen van dagbesteding. 

Helaas zijn er ook jongeren met problematische schulden waarvan de situatie wel stabiel is, maar die toch nog geen stappen kunnen zetten in het arbeidsproces omdat ze problemen hebben op andere leefgebieden. In de praktijk blijft maatwerk nodig bij het bepalen wat het hoogst haalbare is. 

Sluit aan! 

Ben je NVVK-lid en wil je meedoen met ons jongerenoverleg? Meld je aan via een mailtje naar Gaby van Loon.